اثربخشی درمان شناختی–رفتاری گروهی بر بهبود کیفیت زندگی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان پسر مقطع راهنمایی مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی منتشر

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

دانشگاه محقق اردبیلی، ایران

چکیده

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی درمان شناختی– رفتاری گروهی بر بهبود کیفیت زندگی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی منتشر می‌باشد. آزمودنی‌ها از طریق نمونه‌گیری تصادفی ساده از 810 نفر دانش‌آموز پسر مقطع راهنمایی پس از انجام آزمون اختلال اضطراب اجتماعی لایبویتز و کسب نمره‌ی لازم، طی مصاحبه‌ی بالینی بر اساس DSM-IV-TR و احراز ملاک‌های ورود به پژوهش، در دو گروه زمایش و گروه کنترل (هر گروه 20 نفر) گمارش شدند، و پرسشنامه‌ی کیفیت زندگی 36-SF قبل از شروع و پس از پایان دوره‌ی درمان تکمیل نمودند. همچنین معدل نمره­های دانش‌آموزان در سال تحصیلی قبلی به عنوان شاخص عملکرد تحصیلی در مرحله‌ی قبل از درمان و معدل نمره­های آن­ها در نیم سال اول سال تحصیلی به عنوان شاخص عملکرد تحصیلی در مرحله‌ی بعد از درمان مورد استفاده قرار گرفت. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که درمان شناختی–رفتاری گروهی در کاهش علایم اختلال اضطراب اجتماعی منتشر، بهبود کیفیت زندگی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان به طور معناداری مؤثر است. با توجه به نتایج مطالعه حاضر می‌توان به درمانگران بویژه مشاوران مدارس پیشنهاد کرد که از درمان شناختی– رفتاری گروهی به عنوان درمان مکمل یا اصلی جهت کاهش و درمان اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی منتشر استفاده نمایند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effects of Cognitive-Behavioral Group Therapy on Life Quality and Academic Performance of Students with Generalized Social Anxiety Disorder

نویسندگان [English]

  • Mohamad Narimani
  • Abas Abolgasemi
  • Heydar Reza Zadh
University of Mohaghegh Ardabili, Iran
چکیده [English]

The present study was carried out to examine the effectiveness of cognitive-behavioral group therapy on improvement of generalized social anxiety disorder, life quality and academic performance of male students in Ardabil guidance schools, with age of 12-14 year. Social Phobia Inventory (LSAS-CA) was administered to 810 male students and 40 subjects were selected, using structured clinical interview for social phobia, based on diagnostic criteria of DSM-IV. The subjects were then randomly assigned into two groups (each with 20 subjects). Also both groups were evaluated using SF36 and academic performance. Then, cognitive-behavioral group therapy was administered to the experimental group. At the end, both groups were again evaluated using LSAS-CA, SF-36 and academic performance. MANOVA test revealed a significant difference in the generalized social anxiety disorder, life quality and academic performance of both the experimental and control groups. Cognitive-behavioral group therapy improved GSAD, life quality and academic performance in male students.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Generalized social anxiety disorder
  • Life quality
  • Academic Performance
  • Cognitive-behavioral group therapy
آقاخانی، نازیلا. (1386). بررسی مقایسه‌ای میزان اثربخشی روش­های درمان گروهی رفتاری، شناختی و شناختی- رفتاری در درمان اختلال فوبی اجتماعی. پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز.
ایزدی فرد، راضیه؛ سپاسی آشتیانی، راضیه. (1389). اثربخشی درمان شناختی- رفتاری با آموزش مهارت حل مسأله در کاهش علایم اضطراب امتحان. مجله‌ی علوم رفتاری، دوره‌ی 4، شماره‌ی1، بهار، صص. 27-23.
پاشایی، زهره؛ پورابراهیم، تقی؛ خوش کنش، ابوالقاسم. (1388). تاثیر آموزش مهارت‌های مقابله با هیجان‌ها در اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی دختران دبیرستانی.، فصلنامه‌ی روانشناسی کاربردی، سال سوم، شماره‌ی 4، صص. 20-7.
پرنده، اکرم؛ سیرتی‌نیر، مسعود؛ خاقانی‌زاده، مرتضی؛ کریمی زارچی، علی‌اکبر. (1386). مقایسه‌ی تأثیر دو روش حل تعارض و آرام سازی بر کیفیت زندگی همسران جانبازان مبتلا به PTSD همراه با افسردگی.  فصلنامه‌ی اصول بهداشت روانی، سال هشتم، شماره‌ی 5. صص. 34-23.
حسینی، حسین. (1383). بررسی اثربخشی آموزش سبک سالم زندگی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان مشروط و غیرمشروط دانشگاه کاشان. پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد مشاوره، دانشکده‌ی علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان.
حیدری، علیرضا؛ عسگری، پرویز؛ مرعشیان، فاطمه؛ ضمیری، امین. (1388). رابطه‌ی فشارزاهای تحصیلی، تفکرات مذهبی و سلامت روان با عملکرد تحصیلی بین دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز. پژوهشنامه‌ی تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد، شماره بیستم، صص. 101-79.
دهداری، طاهره. (1381).بررسی تأثیر آموزش بهداشت بر کیفیت زندگی بیماران با عمل جراحی قلب باز. پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد پرستاری. دانشکده‌ی پرستاری، دانشگاه تربیت مدرس.
دهداری، طاهره؛ حیدرنیا، علیرضا؛ رمضانخانی، علی؛ صادقیان، سعید؛ غفرانی‌پور، فضل ا...؛ بابایی، غلامرضا؛ اعتمادی، ثریا. (1386). بررسی تأثیر آموزش تنش‌زدایی تدریجی عضلانی بر اضطراب و کیفیت زندگی بیماران مضطرب پس از جراحی بای پاس عروق کرونر. مجله‌ی علوم پزشکی دانشگاه آزاد، دوره‌ی 17، شماره‌ی 4، صص. 211-205.
ملیانی، مهدیه؛ شعیری، محمدرضا؛ قائدی، غلامحسین؛ بختیاری، مریم؛ طاولی، آزاده. (1388). اثربخشی درمان شناختی–رفتاری گروهی مبتنی برالگوی هیمبرگ در کاهش نشانه‌های اضطراب اجتماعی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال پانزدهم، شماره‌ی 1، صص. 49-42.
منتظری، علی؛ گشتاسبی، آزیتا؛ وحدانی‌نیا، مریم السادات. (1384). تعیین پایایی و روایی نسخه‌ی فارسی پرسشنامه‌ی SF-36، فصلنامه‌ی پایش، شماره‌ی 5 (1)، صص. 56-49.
مهرابی‌زاده، مهناز؛ کاظمیان، کبری. (1386). بررسی اثربخشی روش حساسیت‌زدایی منظم بر اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی. روانشناسی کاربردی، دوره‌ی دوم، شماره‌ی 5، پاییز 86، صص. 34-23. 
نجات، سحرناز. (1387). کیفیت زندگی و اندازه‌گیری آن. مجله‌ی تخصصی اپیدمیولوژی ایران، دوره‌ی 4، شماره‌ی 2، صص. 62 – 57.
همایی، رضوان. (1379). بررسی رابطه‌ی فشارزاهای روانی دختر مراکز پیش دانشگاهی اهواز با سلامت روانی با توجه به نقش تعدیل کننده سرسختی روان شناختی در آن­ها. دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران، پایان نامه‌ی کارشناسی.
وکیلیان، سارا؛ علی قنبری هاشم آبادی، بهرام. (1388). بررسی اثربخشی تلفیق گروه درمانی شناختی– رفتاری و آموزش مهارت‌های اجتماعی بر ترس از ارزشیابی منفی و اجتناب اجتماعی. مجله‌ی روانشناسی بالینی، سال اول، شماره‌ی 2، صص. 28 -11.
 
Albano, A. M., Marten, P. A., Holt, C. S., Heimberg, R. G., & Barlow, D. H. (1995). Cognitive- behavioral group treatment for social anxiety disorder in adolescents: a preliminary study. The Journal of Nervous and Mental Diseases, 183, 649-656.
Alden, L., & Cappe, R. (1981). Non assertiveness: Skill deficit or selective self evaluation? Journal of Behavior Therapy, 12, 107-114.
American Psychiatric Association. (2000). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (text revision).Washington, DC.
American Psychological Association (1994). Diagnostic and statistical Manual of Mental Disorders (4th ed).Washington, DC.
Bidel, C. C., & Turner, S. M. (1998). Shyness children, Phobic adults: Nature and treatment of social phobia. Washington, DC: American psychological Association.
Bore, J. A. (1997). Social phobia epidemiology, recognition and treatment. British Medical Journal, 315, 796-800.
Clark, D. M., Ehlers, A., & Hackman, A. (2006). Cognitive therapy versus exposure and applied relaxation in social phobia. Journal of Social Psychology, 20, 220-222.
Cloitre, M., Heimberg, R., Leibowitz, M. R., & Gitow, A. (1992). Perception of control In Panic Disdorder and Social Phobia. Journal of Cognitive Therapy and Research, (16), 569–577.
Diana, D., Melodie, B., Jakov, S. H., & Jacques, B. (2007). Randomized trial of a meditation- based stress reduction program and Cognitive- behavior therapy in generalized social anxiety disorder. Behavior Research and Therapy, 45, 2518-2526.
Fresco, D. M., Coles, M. E., Heimberg, R. G., Leibowitz, M. R., Hami, S., Stein, M. B., & Goetz, D. (2001). The Leibowitz Social Anxiety Scale: A comparison of the psychometric properties of self-report and clinician –administered formals. Psycho Medicine, 31, 1025-1035.
Gallager, H. M., Rabian, B. A., & Mc Closkey, M. S. (2004). A brief group cognitive-behavioral intervention for social phobia in childhood. Journal of Anxiety Disorders, 18, 459-479.
Garcia-Lopez, L. J., Olivares, J., Biedel, D., Albano, A. M., Turner, S., & Rosa, A. I. (2006). Efficacy of three treatment protocols for adolescents with social anxiety disorder: A 5- year follow- up assessment. Journal of Anxiety Disorders, 20, 175-191.
Heimberg, R. G., & Becker, R. E. (2002). Cognitive-Behavioral group Therapy for Social phobia: Basic mechanisms and clinical strategies.New York: The Guilford Press.
Heimberg, R. G. (2001). Current status of psychotherapeutic interventions  for social phobia. Journal of Clinical Psychiatry, 62 (Suppl.1), 36-42.
Herbert, J. D., Rheingold, A. A., & Goldstein, S. G. (2002). Brief cognitive behavioral group therapy for social anxiety disorder. Cognitive and Behavioral Practice, (9), 1-8.
Hofman, S. G., Albano., A. M., Heimberg, R. G.,Tracy, S.,Chorpita, B. F., & Barlow, D. H. (1999). Subtypes of social phobia in adolescents. Depression and Anxiety, 9, 15-18.
Hope, D. A., Heimberg, R. G., Juster, H., Turk, C. L. (2000). Managing social anxiety: A cognitive–behavioral therapy approach. Sanantonio, TX; Psychological Corporation.
Hurrelmann, K., & Losel, F. (1990). Health hazards in adolescence,De Gruyter, Berlin.
Inderbitzen-Nolan, H. M., Walters, K. S., & Bukowski, A. L. (1997). The role of social anxiety in adolescent peer relations: Differences among socio-metric status groups and rejected subgroups. Journal of clinical Child Psychology, 26, 338-348.
Inderbitzen-Nolan, H. M., & Walters, K. S. (2000). Social anxiety scale for adolescents: Normative data and further evidence of construct validity. Journal of Clinical Child Psychology, 29, 360- 371. 
Kazdin, A. (1993). Adolescent mental health: Prevention and treatment programs. Journal of American Psychologist, 48, 127-141.
Kloet, E. R., Joels, M., & Holsboer, F. (2005). Stress and the brain: from adaptation to disease, Naf, Rev. Neurosis, 6, 463-475.
Lane, D., Carroll, D., Ring, C., Beevers, D. G., & Lip, G. Y. (2001). Mortality and quality of life 12 months after myocardial infarction: effects of depression and anxiety. Psychosomatic Medicine, 63, 221-30.
Last, C. G., Hersen, M., Kazdin, A. E., Orraschel, H., & Perrin, S. (1991). Anxiety disorders in children and their families. Archives of General within a Comprehensive school. Journal of Support for Learning, 6 (4), 154- 164.
León-Pizarro, C., Gich, I., Barthe, E., Rovirosa, A., Farrús, B., Casas, F., et al. (2007).  A randomized trial of the effect of training in relaxation and guided imagery techniques in improving psychological and quality-of-life indices for gynecologic and breast branchy therapy patients. Psycho Oncology, 16 (11), 971-79.
Masia-Warner, C. L., Klein, R. G., Leibowitz, M. R., Storeh, E. A., Pincus, D. B., Heimberg, R. G. (2003). The Leibowitz Social Anxiety Scale for Children and Adolescents: An initial psychometric investigation. Journal of Child and Adolescents Psychiatry, 42 (9), 1076-1084.
Nicastro, R. (1999). The Relationship of imperatives and self-efficacy to indices of social anxiety, Journal of Rational – Emotive & Cognitive–Behavior Therapy, 17 (4), 249- 265.
Nooney, J. G. (2005). Religion, stress, and mental health in adolescence. Review of Religious Research, 46 (4), 341-355.
Peter, M. M., Alison, M., Sarah, J. P., & Patrick, K. (2009). Changes in post- event processing and meta cognitions during Cognitive - behavioral group therapy for social phobia. Journal of Anxiety Disorders, 23, 617- 623.
Pine, D. S., Cohen, P., Curley, D., Brook, J. S., & May. (1998). The risk for early adulthood anxiety and depressive disorders in adolescents with anxiety and depressive disorders. Journal of General Psychiatry, 55, 56- 64.
Schneier, F. R. (1992). Social phobia: Co morbidity and morbidity in an epidemiologic sample. Archives of General Psychiatry, 58, 251-256.
Segool, N. K., & Carlson, J. S. (2007). Efficacy of Cognitive - behavioral and pharmacological treatments for children with Social anxiety. Depression and Anxiety, 0.1-12.
Segrin, C., & Flora, J. (2000). Poor social skills are a vulnerability factor in the development of psychological problems. Journal of Communication Research, 26 (3), 489-515.
Spence, S. H., Donovan, C., & Brechman-toussaiont, M. (2000). The treatment of childhood social phobia:  the effectiveness of a social skills training- based, cognitive-behavioral intervention, with and without parental involvement. Journal of Child Psychology and Psychiatry and Allied Disciplines, 41, 713-726.
Spence, S. H., Donovan,C., & Brechman-Toussaint, M. (1999). Social skills, social outcomes and cognitive features of childhood social phobia. Journal of Abnormal Psychology, 108, 2, 211– 221.
Turk, C. L., Fresco, D. M., & Heimberg, R. G. (1999). Social Phobia: Cognitive Behavior Therapy. In: Hersen, M., & Bellack, A. S. [eds], Handbook of Comparative treatment of Adult Disorders. New York: Wiley & Sons.
Wells, A., Clark, D. M., & Ahmad, S. (1998). How do I look with my mind's eye: Perspective taking in social phobia imagery? Behavior Research and Therapy, 36, 631- 634.
Wenzel, A., Graff-Dolezal, J., Macho, M., Brendle, J. R. (2004). Communication and social skills in socially anxious and non-anxious individuals in the context of romantic relationships. Behavior Research and Therapy. (43), 505-519.
Wilson, J. K., & Rapee, R. M. (2006). Self – concept certainly in social phobia. Behavior Research and Therapy, 44, 113-136.
Yildirim, Y. K., & Fadiloglu, C. (2006). The effect of progressive muscle relaxation training on anxiety levels and quality of life in dialysis patients. Edtna Erca J, 32 (2), 86-8.