الگوهای ارتباطی در گونه‌های مختلف خانواده در مدل بافت‏نگر فرایند و محتوای خانواده

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 واحد مرودشت دانشگاه آزاد اسلامی و عضو قطب علمی خانواده دانشگاه شهید بهشتی‏، تهران

2 دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت

چکیده

هدف این مطالعه تصریح الگوی ارتباطی در گونه‌های مختلف خانواده در مدل فرایند و محتوای خانواده بود. گروه نمونه‏ی این مطالعه شامل 380 دانش‌آموز دبیرستانی (پایه اول تا سوم) در شهر شیراز بود. ابزار مورد استفاده مقیاس خود-گزارشی فرایند خانواده، مقیاس خود-گزارشی محتوای خانواده و پرسشنامه الگوهای ارتباطی خانواده بود. در این مطالعه از دو مقیاس اول برای گونه شناسی خانواده بر اساس مدل فرایند و محتوای خانواده استفاده شد (خانواده سالم، خانواده‌ی غیرسالم و دو نوع خانواده‌ی مشکل‌دار) و بر اساس پرسشنامه الگوی‌های ارتباطی میزان همنوایی و گفت و شنود در خانواده‌ها ارزیابی شد. نتایج تحلیل واریانس یک راهه و آزمون پی‌گیری شفه برای مقایسه‌ی گونه‌های مختلف خانواده نشان داد که خانواده‌های سالم به طور معناداری از گفت و شنود بیشتری در مقایسه با دیگر گونه‌های خانواده و خانواده‌های غیر سالم به طور معناداری از میزان همنوایی بیشتری در مقایسه با دیگر گونه‌های خانواده در روابط استفاده می‌کنند. در مجموع، نتایج این مطالعه نشان داد که خانواده‌های سالم به واسطه ایجاد محیط امن این فرصت را برای ابراز ایده‌ها، نیازها و درخواست‌های اعضا مهیا می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Communication Pattern in Different types of Family in Family Process and Content Model

نویسندگان [English]

  • Siamak Samani 1
  • Mina Behbahani 2
1 Marvdasht Branch, Islamic Azad University and member of family scientific polar Shahid Behesti University of Tehran
2 Marvdasht Branch, Islamic Azad University
چکیده [English]

The Purpose of the study was to clarify the communication pattern in different family types in Family Process and Content Model (FPC Model). The sample consisted of 380 high school students in Shiraz. Self-Report Family Process Scale, Self-Report Family Content Scale, and Family Communication Pattern Questionnaire were used in this study. Based on the two first scale, four types of family in FPC Model was defined (healthy family, unhealthy family, and two types of problematic family). Based on the Family Communication Patterns Questionnaire, confirmation and conversation among family was assessed. To compare different family types in the FPC Model in confirmation and conversation, a one-way ANOVA was used. The results of Scheffe's test revealed that the mean score of conversation in healthy family was significantly greater than the means in the other types of family. In contrast, the mean of confirmation for unhealthy family was significantly greater than other types of family. In sum, the results of the research showed that healthy families provide a secure atmosphere for their members to present their idea, needs and requests.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Family types
  • Communication Patterns
  • FPC model

مراجع

جعفری، محمدعلی. (1388). بررسی تأثیر دو مؤلفه‌ی فرایند و محتوای خانواده بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، رشته روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه شیراز.
سامانی، سیامک. (1386). تهیه و طراحی مقیاس فرآیندهای خانوادگی برای خانواده‌های ایرانی. مجله روانپزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران (اندیشه ورفتار)، 14(2) (پیاپی 53)، صص. 162-168.
صالحی، ساناز؛ سامانی، سیامک. (1389). بررسی انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان در گونه‌های مختلف خانواده بر اساس مدل فرایند و محتوای خانواده. خلاصه مقالات پنجمین کنگره آسیب شناسی خانواده، دانشگاه شهید بهشتی. تهران، ایران.
صالحی، ساناز. (1388). مقایسه‌ی انگیزش تحصیلی در گونه‌های مختلف خانواده بر اساس مدل فرایند و محتوای خانواده. پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه شیراز.
کاملی، شیلان. (1388). مقایسه‌ی خودگسستگی در گونه‌های مختلف خانواده بر اساس مدل فرایند و محتوای خانواده در استان فارس و آذربایجان شرقی. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، رشته روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه شیراز.
کوروش‌نیا، مریم؛ لصیفیان، مرتضی. (1386). بررسی رابطه ابعاد الگوهای ارتباطات خانواده با میزان اضطراب و افسردگی فرزندان. فصلنامه خانواده پژوهی، شماره 10، صص. 587-600.
Baumrind, D. (1991). The influence of parenting style on adolescent competence and substance abuse. Journal of Early Adolescence, 11 (1), 56-95.
Clark, A. E., & Oswald, A. J. (1996), Satisfaction and Comparison Income. Journal of Public Economics, 61, 359-381.
Dearing, E., Kreider, H., Simpkins,S., & Weiss, H. (2006) Family involvement in school and low-income children's literacy: longitudinal associations between and within families. Journal of Educational Psychology, 98, 653-664.
Dumlao, R., & Botta, R. A. (2000). Family communication patterns and the conflict styles young adults use with their fathers. Communication Quarterly, 48 (2), 174-189.
Hemphill, J. K., & Coons, A. E. (1957). "Development of the leader behavior description questionnaire." In S. Prasitthipab (2008). Family Communication Patterns: Can They Impact Leadership Styles? Graduate Studies and Research, Masters Theses. WesternKentuckyUniversity.
Kameli, S., & Samani, S. (2008). Family functions and self-discrepancy. Paper presented in World Congress 2009 of the world federation for mental health. Athen, Greece.
Koerner, A. F., & Fitzpatrick, M. A. (1997). Family type and conflict: The impact of conversation orientation and conformity orientation on conflict in the family. Communication Studies, 48, 59-75.
Koerner, A. F., & Fitzpatrick, M. A. (2002a). Understanding family communication patterns and family functioning: The roles of conversation orientation and conformity orientation. Communication Yearbook, 26, 37-69.
Koerner, A. F., & Fitzpatrick, M. A. (2002b). Toward a theory of family communication.Communication Theory, 12 (1), 70-91.
Maenle, R., & Herringshaw, D.I. (2007) Positive family communication. The OhioStateUniversity. Fact Sheet. FLM-FS-1-3.
Olson, D. H., Gorall, D. M., & Tiesel, J. W. (2007). Faces IV and the Circumplex Model. Retrieved August 29, 2008 from http://www. facesiv.com/pdf/2.development.pdf.
Prasitthipab, S. (2008). Family Communication Patterns: Can They Impact Leadership Styles? Graduate Studies and Research, Masters Theses. WesternKentuckyUniversity.
Ritchie, L. D., & Fitzpatrick, M. A. (1990). Family communication patterns: Measuring interpersonal perceptions of interpersonal relationships. Communication Research, 17 (4), 523-544.
Samani, S., & Abdolahi, N. (2009) Family functions and adolescent mental health. Paper presented in the World Congress 2009 of the World Federation for Mental Health, Athens, Greece, September 2-6.
Samani, S. (2011). Family process and content model:  a contextual model for family studies. Procedia Social and Behavioral Sciences, 30, 2285-2292.
Samani, S. (2005) Family process and content model. Paper presented in International Society for Theoretical Psychology Conference, Cape Town, South Africa, June 20-24.
Samani, S. (2008) Validity and reliability of the family process and content scales. Paper presented in the XXIX international Congress of Psychology, Berlin, Germany, July, 20-25.
Samani, S., & Sadeghzadeh, M. (2010). Reliability and validity of the self-report family context scale. Psychological Reports, 106, 539-547
Walsh, F. (2002). Normal family processes. Third edition. Guilford Publication, Inc. USA.
مشاوره کاربردی
دوره 1، شماره‌ی 2
اسفند 1390
صفحه 119-134

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 05 بهمن 1390
  • تاریخ بازنگری: 15 بهمن 1390
  • تاریخ پذیرش: 30 اردیبهشت 1391

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار