پایستگی تحصیلی: نقش عوامل پایدار و ناپایدارِ روانشناختی

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسنده

عضو هیئت علمی دانشگاه شهرکرد

چکیده

چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه عواملِ پایدار (هوش و شخصیت) و ناپایدارِ روانشناختی (خودکارآمدی تحصیلی، اشتیاق تحصیلی و مهارت‌های تحصیلی) در پیش‌بینی پایستگی تحصیلی بود. 400 دانش‌آموز از دبیرستان‌های شهرکرد (200 دختر و 200 پسر) به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه­ای انتخاب شدند و به پرسشنامه‌های هوش، شخصیت، مهارت‌های تحصیلی، اشتیاق تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار 21-SPSS و روش‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که از میان عواملِ پایدار، صفات شخصیتی روان رنجوری به‌صورت منفی و برون‌گرایی به‌صورت مثبت و از میان عواملِ ناپایدار روانشناختی مهارت‌های تحصیلی و اشتیاق تحصیلی پایستگی تحصیلی را پیش‌بینی می­کنند. بنابراین می‌توان گفت که پایستگی تحصیلی تحت تأثیر برخی از عوامل پایدار و ناپایدار روانشناختی است و جهت افزایش آن به هر دو عامل بایستی توجه نمود.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Academic buoyancy: Role of stable and unstable psychological factors

چکیده [English]

The purpose of the present study was to examine the relationship between stable (intelligence and personality) and unstable (Academic self-efficacy, academic engagement and academic skills) psychological factors in predicting the academic buoyancy. 400 students (200 girls and 200 boys) were selected from among high school students in Shahrekord through random cluster sampling who answered the research questionnaires of intelligence, personality, academic skills, academic engagement and academic self-efficacy. The data were analyzed by statistical methods including Pearson correlation coefficient and multivariate regression using SPSS-21.  The findings revealed that in case of stable factors, academic buoyancy may be predicted negatively by neuroticism and positively by extraversion; while the unstable psychological factors, academic skills and academic engagement may predict the academic buoyancy.  Therefore, it can be concluded that the academic buoyancy is affected by some stable and unstable psychological factors and both factors must be considered in order to enhance the academic buoyancy.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Academic buoyancy
  • stable factors
  • unstable factors
حق‌شناس، حسن. (1385). طرح پنج عاملی ویژگی‌های شخصیت. شیراز: انتشارات دانشگاه علوم
پزشکی شیراز.
خدیوی، اسدالله؛ احمدی، علی نقی و صمدیان، مهناز. (1391).بررسی تأثیر روش‌های مطالعه بر پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان دوره متوسطه شهرستان بناب. فصلنامه علوم تربیتی،5، 18، 13-26.
رجائی، منوچهر. (1382). تاثیر مشاوره تحصیلی گروهی بر افزایش مهارت‌های تحصیلی و پیشرفت تحصیلی. پژوهش‌های مشاوره، 3، 12، 52-41.
رحمانی، جهانبخش. (1386). پایایی، روایی و هنجاریابی آزمون هوش ریون در بین دانشجویان دانشگاه آزاد واحد خوراسگان. مجله دانش و پژوهش در روانشناسی واحد خوراسگان، 9،34،74-61.
صالحی، رضوان. (۱۳۹۳). تدوین مدل مشاوره تحصیلی و بررسی تأثیر آن بر موفقیت تحصیلی دانش­آموزان پایه اول دبیرستان. پایان­نامه دکترای مشاوره تحصیلی-شغلی. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. دانشگاه اصفهان. 
صالحی، رضوان؛ عابدی، محمدرضا؛ باغبان، ایران؛ نیلفروشان، پریسا و عابدی، احمد. (1393). تدوین مدل نظری مشاوره تحصیلی بر اساس عوامل مؤثر بر موفقیت تحصیلی. دوفصلنامه مشاوره کاربردی، 4، 1، 48-19
فولادچنگ، محبوبه. (1384). بررسی تأثیر آموزش فراشناختی بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی. نوآوری­های آموزشی، 4(14)، 149-162.
کریمی، ملیحه. (1391). بررسی رابطه بین پایستگی تحصیلی با ادراک خود و فراشناخت در دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهر اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مشاوره مدرسه. دانشگاه علامه طباطبائی.
کیامهر، جواد. (1381). هنجاریابی فرم کوتاه پرسشنامه پنج عاملی شخصیت و بررسی ساختار عاملی آن در بین دانشجویان علوم انسانی دانشگاه تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
گنجی، حمزه و مهرداد، ثابت. (1382). روان‌سنجی، تهران: نشر ساوالان، چاپ سوم
مرتضوی زاده ، حشمت الله. (1383). روانشناسی تمرکز ، تهران: نشر روان‌سنجی
 
 
Allen, J. A. (2003). The perceptions of effects of a study skills course, “dynamics of effective study”, on the academic achievement of African Americanstudents at a dedicated academic magnet high school. Ph. D dissertation in counseling, Southern University.
Astin, A. W. (1999). Student involvement: A developmental theory for higher  education. Journal of College Student Development, 40(5), 518-528.
Barajas, C. (2013). A group counseling curriculum using study skills to enhanceacademic achievement in middle school students. Master’s thesis in school counseling, California state University.
Borman, G. D., & Rachuba, L. T. (2001). Academic success among poor and minority students: An analysis of competing models of school effect. (report No. 52). Baltimore: Center for research on the Education of Students Placed Risk. Johns Hopkins University.
Britton, B. K., & Tesser, A .(1991). Effects of time-management practices on college grades. Journal of Educational Psychology, 83(3), 405-410.
Chamorro-Premuzic, T., & Furnham, A. (2008). Personality, intelligence and approaches to learning as predictors of academic performance. Personality and Individual Differences, 44 1596–1603.
Coughlan, J., & Swift, S. (2011). Student and tutor perceptions of learning and teaching on a first-year study skills module in a university computing department. Educational Studies, 37(5), 529- 539.
Farsides, T., & Woodfield, R. (2003). Individual differences and undergraduate academic success: The roles of personality, intelligence, and application, Personality and Individual Differences, 34 , 1225–1243.
Finn, J. D., & Rock, D. A. (1997). Academic success among students at risk for school failure. Journal of AppliedPsychology, 82, 221−234.
Hassanbeigi, A., Askari, J., Nakhjavani, M., Shirkhoda, S., Barzegar, K., Mozayyan, M. R., & Fallahzadeh, H. (2011). The relationship between study skills and academic performance of university students. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 30, 1416 – 1424.
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and psychological measurement. 30, 607-610.
Margalit, M. (2004). Second-generation research on resilience: Social-emotional aspects of children with learning disabilities. Learning Disabilities: Research and Practice, 19, 45-48.
Martin, A.  J., Colmar, S. H., Davey, L. A & Marsh, H. W. (2010).  Longitudinal modelling of academic buoyancy and motivation: Do the 5Cs hold up over time? British Journal of Educational Psychology, 80(3), 473–496.
Martin, A.  J., & Marsh, H. W. (2008). Academic buoyancy: Towards an
  understanding of students' everyday academic resilience. Journal of School Psychology, 46, 53–83.
Martin, A. J., & Marsh, H. W. (2006). Academic resilience and its psychological and educational correlates: A construct validity approach. Psychology in the Schools, 43, 267-282.
Masten, A. S., & Coatsworth, J. D. (1998). The development of competence in favorable and unfavorable environments: Lessons from research on successful children. American Psychologist, 53, 205−220.
McCrae, R. R., & Costa, P. T. (2004). A contemplated revision of the NEO Five-Factor Inventory. Personality and Individual Differences, 36, 587-596.
Nuthanap, G. (2007). Gender analysis of academic achievement among high school students. Dissertation of MD of home science in human development, university of agriculture sciences, Harwad.
Overstreet, S., & Braun, S. (1999). A preliminary examination of the relationship between exposure to community violence and academic functioning. School Psychology Quarterly, 14, 380-396.
Pintrich, P. R. (2003). A motivational science perspective on the role of student motivation in learning and teaching contexts. Journal of Educational Psychology, 95, 667–686.
Pintrich, P. R. (2004). A conceptual framework for assessing motivation and self-regulated learning in college students. Educational Psychology Review, 16, 385-407.
Rosander, P., Backstrom, M., & Stenberg, G. (2011). Personality traits and general intelligence as predictors of academic performance: A structural equation modeling approach. Learning and Individual Differences, 21, 590– 596.
Schaufeli, W. B., & Bakker, A. B. (2004). Job demands, resources and their relationship with burnout and engagement. Journal of organization behavior, 25, 293-315.
Schaufeli, W. B., Martinez,I. M., Pinto, A. M., Salanova, M., & Bakker, A. B. (2002). Burnout and engagement in university students: A cross-national study. Journal of Cross-cultural Psychology, 33 (5), 464-481.
Song, L. J., Huang, G.,  Peng, K. Z., Law, K. S., Wong, C., & Chen, Z. (2010). The differential effects of general mental ability and emotional intelligence on academic performance and social interactions. Intelligence, 38, 137–143.
Veenman, M. V. J., Prins, F. J., & Elshout, J. J. (2002). Initial inductive Learning in a complex computer simulated environment: The role of metacognitive skills and intellectual ability. Computers in Human Behavior, 18(3), 327-341.
Voydanoff, P., & Donnelly, B. W. (1999). Risk and protective factors for psychological adjustment and grades among adolescents. Journal of Family Issues, 20, 328−349.