تأثیر آموزش تفکّر مثبت بر رضایت از زندگی و احساس معنی در زندگی مادران کودکان مبتلا به اختلال های برونی سازی شده

نوع مقاله : مقاله کاربردی

نویسندگان

1 مربی دانشگاه

2 دانشگاه بین الملل امام خمینی(ره)

3 دانشگاه بین الملل امام خمینی قزوین

4 دانشگاه علامه طباطبایی تهران

5 دانشگاه علوم و تحقیقات فارس

چکیده

چکیده
هدف مطالعه حاضر، بررسی تأثیر آموزش تفکر مثبت بر میزان رضایت از زندگی و احساس معنی در زندگی مادران کودکان مبتلا به اختلال‌‌های برونی‌سازی شده بود. در این تحقیق نیمه آزمایشی (پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه گواه) 30 مادر کودک 6 تا 11 ساله از میان کلیه مادران کودکان مبتلا به اختلال‌های برونی‌سازی شده مراجعه‌کننده به کلینیک مشاوره و روان‌شناسی دانش‌آموزی منطقه 9 شهر تهران که به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه جایگزین شدند. شرکت‌کننده‌ها پرسشنامه‌های رضایت از زندگی و معناجویی را تکمیل کردند. برنامه آموزش تفکر مثبت سلیگمن و همکاران در 8 جلسه 120 دقیقه‌ای در مورد گروه آزمایش انجام شد و گروه گواه هیچ گونه آموزشی دریافت نکرد. داده‌ها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس و نرم افزار 21 spss-تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که میزان رضایت از زندگی و معنی در زندگی مادران گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به طور معناداری افزایش یافته است. از آنجا که رفتارهای تخریب‌گرانه کودکان می‌تواند بر بهزیستی روانشناختی والدین مخصوصاً مادران تأثیر منفی داشته باشد، آموزش تفکر مثبت به والدین کمک می‌کند تا نگرش‌ای‌شان خود را تغییر داده و دیدگاه واقع بینانه‌ای را در زندگی اتخاذ کنند و رضایت بیشتری را تجربه کنند.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Positive Thinking Training on Life Satisfaction and Sense of Meaning in Life of Mothers of Children with Externalized Disorders

نویسنده [English]

  • seyyedeh samira mousavi 1
1 teacher
2
3
4
5
چکیده [English]

The aim of current study was to investigate the effect of positive thinking training on life satisfaction and sense of meaning in life of the mothers of children with externalized disorder. In this semi-experimental (pretest-posttest and follow-up with control group), using random sampling method, among mothers referring to counseling and psychology clinics in area 9 of Tehran city 30 mothers of children aged 6 to 11 were selected. Mothers were placed in two groups, experiment (n=15) and control groups(n=25). The Participants completed the Satisfaction of Life and the Meaning in Life Questionnaires, Seligman et al. Positive thinking training program was administered to the experiment group in eight 120-minute sessions and control group received no training. Data were analyzed using Covariance statistics method and spss-21 software. The findings showed significant increases in life satisfaction and meaning in life of experiment group as compared with that of control group. Since disruptive behaviors of children may have negative effect on psychological wellbeing of their parents, especially mothers, positive thinking training can help parents to change their attitudes and take realistic viewpoint in the life and experience more satisfaction with their lives.
 
Keywords: positive thinking training, life satisfaction, sense of meaning in life, externalized disorder

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: positive thinking training
  • Life Satisfaction
  • sense of meaning in life
  • externalized disorder
اشرفی حافظ، اصغر؛ آسمند، پریسا؛ موسوی‌مقدم، سید رحمت‌الله و سایه میری، کوروش (1392). اثربخشی مثبت اندیشی در کاهش مشاجرات زناشویی دانشجویان متأهل. مجله علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، 23، 1، 53-49.
بیانی، علی اصغر؛ محمدکوچکی، عاشوری و گودرزی، حسنیه (1386). اعتبار و روایی مقیاس رضایت از زندگی. فصلنامه روانشناسان ایرانی،  3، 11،29-18.
حکمتی، عیسی؛ سودمند، محسن؛ بیرامی، منصور؛ قلی‌زاده، حسین و منصورنیا، آیناز (1388). مقایسه تعارضات زناشویی مادران دارای کودک مبتلا به اختلال بیش‌فعالی/ کمبود توجه با مادران دارای کودک عادی، مجله زن و مطالعات خانواده، 1، 3، 59-43.
حمید، نجمه (1389). رابطه میان سخت‌رویی روانشناختی، رضایت از زندگی و امید با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دختر پیش دانشگاهی. فصلنامه روانشناختی کاربردی، 4، 16، 116-101.
داودی، ایران؛ بساک نژاد، سودابه و زارع زادگان، بهمن (1391). اثر بخشی آموزش فرزندپروری مثبت بر کاهش مشکلات سلوک کودکان 4 تا 6 سال و کاهش تنیدگی مادران، دو فصلنامه مشاوره کاربردی، 2، 2، 60-45.
دستغیب، سیده مریم؛ علیزاده، حمید و فرخی، نورعلی (1391). تاثیر آموزش مهارت مثبت اندیشی بر خلاقیت دانش اموزان دختر سال اول دبیرستان، ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی،  1، 4، 16-1.
سهرابی، فرامرز و جوانبخش، عبدالرحمان (1388). اثر بخشی تقویت مهارت‌های مثبت اندیشی به شیوه گروهی بر منبع کنترل دانش‌آموزان دبیرستان شهر گرگان، دو ماهنامه علمی پژوهشی دانشگاه شاهد، 16، 37، 97-87.
صالحی، مهدیه (1373). بررسی مسائل نوجوانان و جوانان ازدیدگاه روانشناسان انسانگرا. پایان‌نامه دکترا روانشناسی. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران.
عربی، سمیه؛ دانش، عصمت؛ کاکاوند، علیرضا؛ سلیمی‌نیا، علیرضا و امیرغفاری، مریم (1392). اثربخشی آموزش مدیریت والدین برکاهش علائم اختلال‌های بیرونی شده کودکان دچار نقص توجه/ بیش فعالی، نشریه علمیپژوهشی دانشگاه علوم پزشکی البرز، 2(3)، 146-139.
فرامرزی، سالار؛ عابدی، احمدی و قنبری، آمنه (1391). تأثیر آموزش الگوی ارتباطی مادران بر کاهش نشانگان اختلال نافرمانی مقابله‌ای (ODD) فرزندان. مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز،  34، 2، 96-90.
کار احمدی، مژگان؛ طبائیان، سیده راضیه و افخمی عقداد، محمد (1386)، مقایسه الگو‌های تعامل والدین در کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی /کمبود توجه با گروه کنترل،  دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتیدرمانی شهید صدوقی یزد، 15، 1، 48-44.
گواهی جهان،  فاطمه (1386). رابطه بین داشتن معنا در زندگی و رضایت از زندگی زناشویی.  روانشناسی تربیتی، 2، 8، 49-69.
محرری، فاطمه؛ شهریور، زهرا و تهران دوست، مهدی (1388). تأثیر آموزش برنامه تربیت سازنده به مادران بر مشکلات رفتاری کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی، مجله علمی پژوهشی اصول بهداشت روان، 11، 10، 40-31.
مظفری، شهباز (1382). همبستهای روانشناختی شادکامی ذهنی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شیراز.
مقتدایی، کمال؛ سلامت، منصوره؛ محمدیان، یوخابه و هونجانی، اسماعیل (1392). رابطه مؤلفه‌های فراشناخت با اضطراب و افسردگی در مادران دارای کودکان پسر مبتلا به اختلال فزون کنشی/نارسایی توجه و مقایسه آن‌ها با مادران کودکان عادی. مجله تحقیقات علوم رفتاری، 11، 1، 29-18.
میرزائیان، بهرام؛ احدی، حسن؛ پاشا شریفی، حسن و آزاد، حسین. (1385)، تأثیر آموزش مهارت‌های کنترل کودک به مادران بر کاهش علائم اختلال نقص توجه/ بیش فعالی کودکان و افسردگی مادران. مجله دانش و پژوهش در روان شناسی، 29، 102-81.
نریمانی، محمد؛ آقامحمدیان، حمیدرضا و رجبی، سوران (1386). مقایسه سلامت روانی مادران کودکان استتثنایی با سلامت روانی مادران کودکان عادی. مجله اصول بهداشت روانی، 9، 33، 24-15.  
 
 
 
Akinbami, L. J., Liu, X., Pastor, P. N., & Reuben, C. A. (2011). Attention deficit hyperactivity disorder among children aged 5-17 years in the United States, 1998-2009. National Health and Nutrition Examination Survey, 70, 1-8.
Alberktsen, G. (2003). Happiness and related factors in pregnant woman, department of psychiatry, faculty of mediate. Chulalong Korn University, Bangkok: Thailand.
Alizadeh, H., Applequist, K. F., & Coolidge, F. L. (2007). Parental self-confidence, Parenting styles and corporal punishment in families of ADHD children in Iran. Child Abuse & Neglect, 31, 567–572.
Basu, S., & Deb, A. (1996). Parent Training in Children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder: An Integrated Approach for Greater Effectiveness. Indian Journal of Clinical Psychology, 23, 184-191.
Beena, J. (2002). Behaviour problem in children and adolescents with learning disabilities.Journal of Mental Health, 1(2), 48-61.
Bhan, S., Mehta, D., & Chaproo, Y. (1998). Stress experienced and the coping methods used by the mothers of children with cerebral palsy. Praachi Journal of Psycho-Cultural Dimensions, 14, 15-19.
Burt, S. A., Krueger, R. F., Mc Gue, M., & Iacano, W. (2003). Parent–child conflict and the co-morbidity among childhood externalizing disorder. Archives of General Psychiatry, 60, 505-513.
Chronis-Tuscano, A. M, Chacko, A., Fabiano, G. A., Wymbs, B., & Pelham, W. E. (2004). Enhancements to the behavioral parent training paradigm for families of children with ADHD: Review and future directions. Clinical Child and Family Psychology Review, 7(1),1-27.
Danckaerts, M., Sonuga-Barke, E. J., & Banaschewski, T. (2010). The quality of life of children with attention deficit/hyperactivity disorder: A systematic review. European Child & Adolescent Psychiatry, 19(2), 83–105.
Diener, E., Emmons, R., Larsen, R., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Personality Assessment, 49, 710-750.
Faraone, S. V., Barkley, R. A., Edelbrock, C. S., & Smallish, L. (1995). Genetic heterogeneity in attentiondeficit hyperactivity disorder (ADHD): gender, psychiatric comorbidity, and maternal ADHD. Journal of Abnormal Psychology, 104, 334–45.
Fiona, E., Sanders, H., & Sanders, M. R. (2002). A feasibility study of enhanced group triple p- positive parenting program for parents of children with ADHD. Journal of Behavior Change of Queensland University, 19(4), 191-206.
Goldstein, S., & Goldstein, M. (1998). Managing attention deficit hyperactivitydisorder in children: A Guide for Practitioners (2nd Ed), New York: John Wiley.
Ho, M. Y., Cheung, F. M., & Cheung, S. F. (2010).The role of meaning in life and optimism in promoting well-being. Personality and Individual Differences, 48, 658–663.
Hojati Abed, E., Mirzaie, H., & Ahmadi, A. (2014). Cognitive behavioral stress management program and mothers of children with oppositional defiant disorder. Rehabilitation, 12 (21), 43-47.
Kashdan, T. B., Pelham, W. E., Lang, A. R., & Hoza, B. (2002). Hope and optimism as human strengths in parents of children with externalizing disorders: Stress is in the eye of the beholder.  Social and Clinical Psychology, 21(4), 441-468.
Kashdan, T. B., Jacob, R. F., Pelham, W. E., Lang, A. R., & Hoza, B. (2004).Depression and anxiety in parents of children with adhd and varying levels of oppositional defiant behaviors: Modeling relationships with family functioning. Clinical Child and Adolescent Psychology, 33 (1), 169–181.
Kobau, R., Sniezek, J., Zack, M. M., Lucas, R. E., & Burns, A. (2010). Wellbeing assessment: An evaluation of wellbeing scales for public health and population estimated of wellbeing among US adults. Applied Psychology: Health and Wellbeing, 2, 272–297.
Lang, F. R, Weiss, D., Gerstorf, D., & Wagner, G. G. (2013). Forecasting life satisfaction across adulthood: Benefits of seeing a dark future?   Psychology and Aging, 28(1), 249–261.
Mancil, E. B. (2013).Considering Positive Psychology Constructs of Life Satisfaction and School Connectedness When Assessing Symptoms Related to Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder. Human Sciences and Extension, 1(1), 63-78.
Mitchell, M. M. (2006). Parents’ stress and coping with their children’s attention deficit hyperactivity disorder. Maryland: College Park in partial fulfillment of the requirements.
Owens, J. S., Goldfine, M. E., Evangelista, N. M., Hoza, B., & Kaiser, N. M. (2007).A critical review of self-perceptions and the positive illusionary bias in children with ADHD.Clinical Child and Family Psychology Review, 10, 335–351.
Parand, A. Afrooz, G. H. Mansoor, M., Shokouhi, M., Besharat, M., & Khooshabi, K. (2010).Developing stress management program for mothers of children With ADHD and its effectiveness on their mental health. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 1135–1139.
Jones, J., Passey, J. (2004). Family adaptation, coping and resources: parents of children with developmental disabilities and behaviour problems. Developmental Disabilities, 11(1), 31-46.
Pelham, W. E., Wheeler, T., & Chronis, A. (1998). Empirically supported psychosocial treatments for attention deficit hyperactivity disorder. Journal of Clinical Child Psychology, 27,190-205.
Pelham, W. E, & Lang, A. R. (1991). Can your children drive you to drink? Stress and parenting in adults interacting with children with ADHD. Alcohol Research Health, 23, 292–298.
 Pavot, W., & Diener, E. (1993). Revise of satisfaction with life scale. Psychological Assessment, 5(2), 164-172.
Pratt, M., Smith, M., Reigelsperger, R., O’Connor, L.V., & Saum, C. (2003). Psychosocial treatment alternatives for adolescents with conduct problems. Journal of Psychological Practice, 8, 1-13.
Raffaele, M. (2009). An exploration of the psychosocial effects that school-age children with Child Absence Epilepsy (CAE) experience when their condition is misdiagnosed as Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder (ADHD). Faculty of Education and Social Work the University of Sydney.
Seligman, M. E. P. (2011). Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-being. New York, NY: Free Press.
Seligman, M. E. P., Rashid, T., & Parks, A. C. (2006). Positive Psychotherapy.Behavior Research and Therapy, 25, 1–24.
Steger, M. F. (2012). Making meaning in life. Psychological Inquiry, 23, 381–385.
Steiner, H., & Remsing, L. (2007). Practice parameter for the assessment and treatment of children and adolescents with oppositional defiant disorder. The American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 46(1), 126-141.
Suldo, S. M., Huebner, E. S., Michalowski, J., & Thalji, A. (2011). Promoting subjective well-being.In M. A. Bray & T. J. Kehle (Eds.), The Oxford handbook of school psychology (pp. 504–522). New York, NY: Oxford University press.
Tarabek, J. (2011). Relationship satisfaction and mental health of parents of children with autism: Acomparison of autism, ADHD, and normative children. Virginia Polytechnic Institute and State: University in partial fulfillment of the requirements.
Tashakori, A., Neamatpour, S., & Saki, A. (2015). Parenting attitudes and general health in mothers of children with attention deficit hyperactivity disorder. Jentashapir Journal of Health Research, 6(1), 1-6.
Thimm, J. C. (2010). Personality and early maladaptive schemas: A five-factor model perspective. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry, 41, 373-380.
Visser, S. N., Bitsko, R. H., Danielson, M. L., & Ghandour R. M. (2015). Treatment of Attention Deficit/Hyperactivity Disorder among Children with Special Health Care Needs.The Journal of Pediatrics, 2, 1-10.
Wong, S. S. (2010). Negative thinking versus positive thinking in a Singaporean student sample: Relationships with psychological well-being and psychological maladjustment. Learning and Individual Differences, 22, 76–82.
Yousefian, S., Soltani Farb, A., & Abdolahianc, E. (2011). Parenting stress and parenting styles in mothers of ADHD with Mothers of normal children. . Procedia - Social and Behavioral Sciences, 30, 1666–1671.`