روابط بین دختران و پسران از دیدگاه دختران نوجوان: یک پژوهش کیفی

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه شیراز

2 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی شیراز

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی روابط بین دختران و پسران از دیدگاه دختران نوجوان در سنین 15 تا 18 سالگی انجام گردید. پژوهش حاضر یک پژوهش کیفی از نوع مطالعه موردی است و نمونه‌گیری با استفاده از روش داوطلبانه از جامعه‌ی دختران مقطع متوسطه شهرستان‌های جنوب استان کرمان انجام گرفت. ابزارهای جمع آوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختار یافته (10 نفر) و بحث در گروه‌های متمرکز (سه گروه 6 نفره) بودند. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل چارچوب انجام شد. یافته‌ها نشان داد که دختران نوجوان، روابط دختر و پسر را در سه طبقه اصلی علل (ویژگی‌های شخصیتی، عوامل تربیتی و عوامل اجتماعی)، پیامدها (آسیبهای عاطفی–روانی، اجتماعی، خانوادگی، مشکلات تحصیلی و زندگی مشترک آینده) و راهکارها (مدرسه‌ای، مربوط به خانواده و حمایت اجتماعی) مطرح کردند. از دیدگاه شرکت‌کنندگان ویژگی‌های شخصیتی، عوامل تربیتی و اجتماعی در کیفیت شکل‌گیری رابطه با دوست غیرهمجنس مؤثرند و پیامدهایی را برای این روابط برشمردند که با آموزش به نوجوانان از پیامدهای جبران‌ناپذیر این نوع روابط کاسته خواهد شد، که این امر بایستی در برنامه‌های مرتبط با سلامت روان نوجوانان مورد توجه ویژه قرار گیرد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

واژه‌های کلیدی: روابط دختران و پسران، دختران نوجوان، پژوهش کیفی

چکیده [English]

This study was conducted to aim investigate the relation between girls and boys from the perspective of adolescent girls aged 15 to 18. This current study is a qualitative of type case study, and sampling using voluntary method of high school girls’ community from the southern cities of Kerman Province was conducted. The data collective instruments were semi-structured interview (10 participants) and discussion in focus groups (three groups of 6 participants). Data analysis was performed using framework analysis. The findings showed that the adolescent girls proposed girls and boys relationships in three main categories of reasons (personality characteristics, education and social factors), consequences (emotional-mental, social, and family damages, academic and of future commone life problems), and solutions (school, family, and social support). Personal characteristics, education, and social factors affects in the quality of shaping relationship with opposite sex friend from the perspective of the participants and enumerated some consequences for these relationships which the irreparable consequences of this type of relationship will be reduced with training to the adolescents, that this should be considered in mental health program related to adolescents.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Girls and boys relation
  • adolescents girls
  • qualitative research
آتش نفس، الهه؛ طباطبایی، موسی و قربانی، راهب. (1393). بررسی رفتارهای پرخطر در دانش آموزان دبیرستانی و راه‌های پیشگیری از آن. طرح پژوهشی مصوب شورای تحقیقات آموزش و پرورش استان سمنان. پژوهشکده معلم.
آتش نفس، الهه؛ قربانی، راهب. طباطبایی، موسی؛ عبدوس، حسین؛ عباس پور، سمیه و محمودیان، علیرضا. (1393). رفتارهای پرخطر شایع و عوامل خانوادگی مؤثر بر آن از دیدگاه نوجوانان: یک پژوهش کیفی. فصلنامه خانوادهپژوهی، 10(38)، 217-233.
پناهی، علی احمد. (1384). دوستی از منظر دینی؛ با نگاهی به شرایط دوستی دختر و پسر. مجله معرفت، 97، 65-54.
تقوی، نغمه؛ آزاد فلاح، پرویز؛ موتابی، فرشته و طلایی، ابراهیم. (1394). تحلیل کیفی بهزیستی فاعلی از دیدگاه دختران. فصلنامه روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 11(43)، 246-229.
رشید، خسرو. (1394). رفتارهای پرخطر در بین دانش آموزان نوجوان دختر و پسر شهر تهران. فصلنامه رفاه اجتماعی، 15(57)، 56-31.
زاده محمدی، علی و احمدآبادی، زهره. (1388). بررسی رفتارهای پرخطر در میان نوجوانان راهکارهایی برای پیشگیری از جرم در محیط خانواده. فصلنامه خانواده پژوهی، 5(20)، 485-467.
زارع شاه آبادی، اکبر و سلیمانی، زکیه. (1391). بررسی عوامل مرتبط با گرایش دانشجویان به روابط پیش از ازدواج در دانشگاه یزد. فصلنامه رفاه اجتماعی، 12(45)، 364-339.
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و حجازی، الهه. (1376). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: نشر آگه.
شیخ دارانی، هما؛ مهرابی، حسینعلی؛ کجباف، محمدباقر و عابدی، محمدرضا. (1387). تأثیر آموزش مبتنی بر افزایش آگاهی از آسیب‌های حاصل از روابط آسیب‌زای دختر و پسر بر نگرش دانش آموزان دختر دوره متوسطه. مجله دانش و پژوهش در روانشناسی، 38، 62-41.
صمیمی، عادله؛ مظاهری، علی و حیدری، محمود. (1391). ارزیابی تحولی کیفیت روابط دوستی نوجوانان. فصلنامه روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 33، 60-47.
عباس زاده، محمد. (1390). تأملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی. جامعه شناسی کاربری، 23(45)، 34-19.
غفاری، غلامرضا. (1386). روابط و ارزش‌های اجتماعی جوانان ایرانی. مجله مطالعات جوانان، 8 و 9، 32-7.
فرخزاد، پرویز. (1384). راهنمای پژوهش تاریخی (کتابخانه‌ای). تهران: طهوری.
قرشی، بهناز. (1384). بررسی رابطه بین میزان شادکامی و هوش هیجانی با نوع ارتباط با جنس مخالف در دانشجویان دختر و پسر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
کلانتری، سهیلا؛ غنا، سامیه؛ ثناگو، اکرم و جویباری، لیلا. (1392). آموزش بلوغ و مسائل جنسی به دختران: تجارب مادران گرگانی. مدیریت ارتقای سلامت، 2(3)، 91-74.
کوثری، محمدرضا. (1374). بررسی علل رابطه با جنس مخالف در دانش آموزان دختر دوره راهنمایی تحصیلی منطقه 18 آموزش و پرورش تهران و ارائه راه حل مسئله. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
نیازی، یعقوب. (1382). بررسی مقایسه‌ای ویژگی‌های فردی و الگوهای تعاملی خانواده دختران فراری و غیر فراری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مددکاری اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی علامه طباطبایی.
نیک پیما، نسرین؛ عابدسعیدی، ژیلا؛ آذرگشب، اذن اله و علوی مجد، حمید. (1392). تحلیل چارچوب شیوه‌ای برای تحلیل داده‌های کیفی. نشریه پایش، 13، 41-50.
 
 
Ashley, O. S., & Foshee, V. A. (2005). Adolescent help-seeking for dating violence: Prevalence, sociodemographic correlates, and sources of help. Journal of Adolescent Health, 36, 25-31.
Bendtsen, P., Damsgaard, M. T., Tolstrup, J. S., Ersboll, A. K., & Holstein, B. E. (2013). Adolescent alcohol use reflects community-level alcohol consumption irrespective of parental drinking. Journal of Adolescent Health, 53(3), 368-373.
Coolidge, F. L., & Anderson, L. W. (2002). Personality profiles of women in multiple abusive relationships. Journal of Family Violence, 17, 117–131.
Deutsch, A. R., Crockett, L. J., Wolff, J. M., & Russell, S. T. (2012). Parent and peer pathways to adolescent delinquency: Variations by ethnicity and neighborhood context. Journal of Youth and Adolescence, 41, 1978-1094.
Dupas, P. (2006). Relative education and the market for sex: Teenagers, sugar Daddies and HIV in Kenya. Journal of Adolescence, 152(4), 183-191.
Etaugh, C. A., & Bridges. (2004). The psychology of sexual relation in adolescents. New York: person publishing.
Forman, L. (2002). Clinical handbook of couple therapy. New York: Guilford publishing.
Foshee, V. A., Linder, G. F., Bauman, K. E. Langwick, S. A., Arriaga, X. B., Heath, J. L., Mcmahon, P. M., & Bangdiwala, S. (1996). The Safe Dates Project: theoretical basis, evaluation design, and selected baseline findings. American Journal of Preventative Medication, 12, 39-47.
Foshee, V. A., Benefield, T. S., Ennett, S. T., Bauman, K. E., & Suchindran, C. (2004). Longitudinal predictors of serious physical and sexual dating violence victimization during adolescence. Preventive Medicine, 39, 1007-1016.
Foshee, V. A., Linder, G. F., MacDougall, J., & Bangdiwala, S. (2001). Gender differences in the longitudinal predictors of adolescent dating violence. Preventive Medicine, 32, 128-141.
Foshee, V. A., McNaughton-Reyes, H. L., Ennett, S. T., Cance, J. D., Bauman, K. E., & Bowling, J. M. (2012). Assessing the effects of families for safe dates, a family-based teen dating abuse prevention program. Journal of Adolescent Health, 51, 349-356.
Gómez, A. M. (2011). Testing the cycle of violence hypothesis: Child abuse and adolescent dating violence as predictors of intimate partner violence in young adulthood. Youth and Society, 43, 171-192.
Howard, D. E., & Wang, M. Q. (2003). Risk profiles of adolescent girls who were victims of dating violence. Adolescence. 38, 1-14.
Howard, D. E., & Wang, M. Q. (2003). Risk profiles of adolescent girls who were victims of dating violence. Adolescence, 33, 1-14.
Jakic, M., Jaric-Klinovski, Z., & Leko, V. (2004). The incidence of risk behaviors in high school students. Lijec Vjesn, 126(5-6), 115-120.
Jessor, R. (1987). Problem-Behavior therapy, psychosocial development and adolescent problem drinking. British Journal of Addiction, 82, 331-42.
Oliveira-Campos, M., Giatti, L., Malta, D., & Barreto, S. M. (2013). Contextual factors associated with sexual behavior among Brazilian adolescents. Ann Epidemiol, 23(10) 629-635.
Ramakrishna, I., Karoptt, M., & Murthy, R. S. (2006). Experience s of sexual coercion among street boys in Bangalore, India. http: //www.Who. Int/reproductive health/ publications/ towards adu thood/14.pdf.
Reppucci, N. D., Oudekerk, B. Guarnera, L. Nagel, A. Reitz-Krueger, C. Walker, T., & Warner, T. (2013). Risky relationships and teen dating violence among at-risk adolescents. University of Virginia – Department of Psychology.
Rodriguez, R. J., & Cavendish, W. (2012). differences in the relationship between family, environment and self-determination among Anglo, Latino, and female Students with disabilities. Career Development and Transition for Exceptional Individuals, 36, 152-162.
Ruangkanchanasetr, S., Plitponkarnpim, A., Hetrakul, P., & Kongsakon, R. (2005). Youth risk behavior survey: Bangkok, Thailand. Journal of Adolescence Health, 36(3):227-35.
Schum, W. P., Silliman, B., & Bell, D. B. (2000). Perceived premarital Counseling out comes and relation education among high school girls. Journal of Sex Marital Therapy, 26(2): 245-253.
Smith, P. H., White, J. W., & Holland, L. J. (2003). A longitudinal perspective on dating violence among adolescents and college-age women. American Journal of Public Health, 93, 1104-1109.
Steinberg, L. (2001). We know & mouthing: parent-adolescent relationship in retrospect. Journal Research Adolescents, 11, 4-19.
Wekerle, C., & Wolfe, D. A. (1999). Dating violence in mid-adolescence: Theory, significance, and emerging prevention initiatives. Clinical Psychology Review, 19(4), 435-456.