ابعاد کیفیت زناشویی: بررسی پیش‌بینی کننده‌های مؤلفه‌های تعامل و شیوه‌های حل تعارض زناشویی

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسنده

استادیار گروه روان شناسی پژوهشکده زنان دانشگاه الزهرا(س)

چکیده

مطالعه‌ی
حاضر با هدف بررسی ابعاد تعامل زناشویی و شیوه‌های حل تعارض‌های زناشویی در پیش‌بینی
کیفیت زناشوییِ زنان و مردان متأهل انجام گرفت. پژوهش توصیفی-همبستگی است. 149 زن
و 150 مرد متأهل از پنج منطقه شهر قزوین
در دو مرحله نمونه‌گیری
انتخاب شدند، و به مقیاس کیفیت زناشویی فرم تجدید نظر شده،
مقیاس تعامل رابطه انجمن تگزاس و پرسشنامه شیوه‌های حل تعارض کردک پاسخ دادند.
نتایج نشان داد که بین متغیرهای مورد مطالعه
همبستگی معناداری وجود دارد. همچنین تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که مؤلفه‌های
تعامل فعالیت‌های هیجان‌انگیز، بازشناسی سودمند، مکالمات کوچک و بازخورد و از شیوه‌های
حل تعارض درگیری در مسئله، سازگاری و انطباق، اجتناب و کناره‌گیری می‌توانند کیفیت
زناشویی را پیش‌بینی کنند.
رفتارهای نگهدارنده در
تعامل با همسر و اتخاذ شیوه مناسب در حل تعارض‌های زناشویی ضامن کیفیت و ثبات
زناشویی زوجین تلقی می‌شود

  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Dimensions of marital quality: Investigating the Predictors of marital interaction components and conflict resolution Styles

نویسنده [English]

  • Seyyedeh Fatemej Mousavi
Assistant Professor of Psychology & Education Department Women ‎Research Institute, University of Alzahra, Tehran, Iran‎
چکیده [English]

The current research administrated with the goal
of studying the dimensions of marital interactions, conflict resolution styles
in prediction marital quality in men and women of Qazvin City. The research is
descriptive-correlation. 149 married women and 150 married men  from five regions of Qazvin City were
selected in two-stage sampling,
and responded to the Revised
Dyadic Adjustment Scale, Texas Tech Relationship Interaction Scale and Conflict
Resolution Styles Questionnaire. The results showed that
there was significant correlation between all the studied variables. The
stepwise regression analysis also showed that exciting activities, salutary
recognition, small-talks, and feedback of
the components of marital interaction
and conflicts
involvement, adjustememt and compatibility, avoidance and withdrawal of
conflict resolution styles can be pridict marital quality. Maintenance behaviors in interaction with spouse and
take an appropriate style in conflict resolution can be
considred as a guarantee of marital
quality, and stabality of couples‎

کلیدواژه‌ها [English]

  • marital interaction
  • Marital Conflict
  • Marital quality
دفتر فناوری اطلاعات، ارتباطات و امنیت استانداری قزوین (1395). آمار طلاق در استان قزوین.
ابراهیمی، ابوالفضل و جان بزرگی، مسعود. (1387). رابطه مهارت‌های ارتباطی و رضایت زناشویی. دین و روان‌شناسی، 2، 119-107.
ابوالمعالی، خدیجه؛ مجتبایی، مینا و رحیمی، ندا. (1392). پیش‌بینی رضایت از زندگی زناشویی بر اساس مهارت‌های حل مسئله اجتماعی و هوش معنوی در افراد متأهل. مجله علوم رفتاری، 7(2)، 991- 922.
اسدی شیشه‌گران، سارا؛ قمری، حسین و شیخ‌الاسلامی، علی. (1395). تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی بر سبک‌های حل تعارض سازنده و غیر سازنده در نامزدها. دو فصلنامه مشاوره کاربردی، 6(1)، 77-88.
اسدی، مسعود؛ نظری، علی‌محمد و ثنائی، باقر. (1388). بررسی تأثیر خانواده‌درمانی کوتاه‌مدت ستیر بر الگوی ارتباطی زوج‌ها. پژوهش در سلامت روان‌شناختی، 3 (1)، 76-65.
اعتمادی، عذرا و امین‌جعفری، بتول و شاه‌سیاه، مرضیه. (1393). تأثیر آموزش مهارت‌های شناختی، ارتباطی، رفتاری و حل تعارض بر صمیمیت زوجین شاهد و ایثارگر شهر اصفهان. پژوهش‌نامه اسلامی زنان و خانواده، 2 (2)، 13 -38.
امانی، احمد و لطافتی بریس، رامین. (1392). اثربخشی آموزش گروهی مهارت‌های ارتباطی بر کاهش تعارضات زناشویی زوجین. دو فصلنامه مشاوره کاربردی، 3(2)، 36-17.
بابایی گرمخانی، محسن؛ مدنی، یاسر و لواسانی، مسعود. (1393). بررسی رابطه معیارهای ارتباطی غیرواقعی با الگوهای ارتباطی و نقش آنها در پیش‌بینی دلزدگی زناشویی زنان متقاضی طلاق. دو فصلنامه مشاوره کاربردی، 4(1)،67-84.
برنشتاین، فلیپ. اچ. و برنشتاین، مارسی. تی. (1986). زناشویی درمانی از دیدگاه رفتاری_ارتباطی. ترجمه: حسن پورنایینی و غلامرضا منشئی (1389) تهران: انتشارات رشد.
بهاری، فرشاد؛ فاتحی‌زاده، مریم؛ احمدی، سید احمد؛ مولوی، حسین و بهرامی، فاطمه. (1388). تأثیر آموزش مهارت‌های ارتباط همسران بر کاهش تعارض‌های زناشویی زوج‌های متعارض متقاضی طلاق. پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، 1(1)، 59 -70.
جاویدی، نصیرالدین؛ سلیمانی، علی‌اکبر، احمدی، خدابخش و صمدزاده، منا. (1392). اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌مدار بر بهبود الگوهای ارتباطی زوجین. مجلهتحقیقاتعلومرفتاری، 1(5)،410-402.
خدایی، علی؛ زارع، حسین؛ علیپور، احمد و شکری، امید. (1394). اثربخشی برنامه بازآموزی اِسنادی مبتنی بر مدل پردازش اطلاعات اجتماعی کرک و داج بر سبک حل تعارض، خوشبینی و کاهش تعارض‌های والد- نوجوان در مادران. روانشناسی خانواده، 2(2)، 38-27.
دیباجی‌فروشانی، فاطمه‌سادات، امامی‌پور، سوزان و محمودی، غلامرضا. (1388). رابطه رضایتمندی زناشویی و راهبردهای حل تعارض والدین با پیشرفت تحصیلی فرزندان. تحقیقات روان‌شناختی، 1(1)، 57 -68 .
رسولی، یوسف و فلاحت، عنایت اله. (1392). تأثیر روش فعال حل مسئله بر تعارضات زناشویی در شهر یاسوج. ارمغان دانش، 1۸(۱۰)، ۸۵۹- 868.
ریدلی، مایکل کرو‌‌‌‌جین. (2000). زوج درمانی کاربردی. ترجمه: اشرف‌السادات موسوی (1384) تهران: نشر مهرکاویان.
سامانی، سیامک و بهبهانی، مینا. (1390). الگوهای ارتباطی در گونه‌های مختلف خانواده در مدل بافت‌نگر فرایند و محتوای خانواده. دو فصلنامه مشاوره کاربردی، 1(2)، 134-119.
شامحمدی قهساره، اعظم؛ درویزه، زهرا و پورشهریاری، مه‌سیما. (1387). اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر افزایش سازگاری زناشویی همسران معتادان و پیشگیری از بازگشت معتادان مرد در شهر اصفهان. اعتیادپژوهی، 2(7)، 28-3.
فاتحی‌زاده، مریم‌السادات؛ احمدی، سیداحمد. (1384). بررسی رابطه‌ی الگوهای ارتباطی ازدواج و میزان رضایتمندی زناشویی زوجین شاغل در دانشگاه اصفهان. فصلنامه خانواده پژوهی، 1(2)، 119-109. 
فتحی‌اقدم، قربان؛ احدی، حسن؛ جمهری، فرهاد و فرخی، نورعلی. (1390) . مقایسه اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی در تعارضات زناشویی و کیفیت زندگی دانشجویان زن. فصلنامه علوم رفتاری،  3(9)، 119-101.
کشاورز افشار، حسین؛ اسدی، مسعود؛ جهان‌بخشی، زهرا و خاص‌محمدی، مهدی. (1390). تأثیر آموزش حل مسئله مبتنی بر نظریه انتخاب بر الگوهای ارتباطی زوج‌ها. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 12(44)، 37-29.
گلدنبرگ، ایرنه و گلدنبرگ، هربرت. (2000).  خانواده درمانی. ترجمه: حمیدرضا حسین شاهی براوتی و سیامک نقشبندی (1395) تهران: نشر روان.
ماتلین، مارگارت. (2011). روان‌شناسی زنان. ترجمه مهدی گنجی. (1390) تهران: نشر ساوالان.
مظاهری، علی‌محمد؛ کیقبادی، فرناز؛ فقیه‌ایمانی، زهره؛ قشنگ، نیره و پاتو، مژگان. (1380). شیوه‌های حل مسئله و سازگاری زناشویی در زوج‌های نابارور و بارور. باروری و ناباروری، 3(8)، 32-22.
موسوی، سیده فاطمه. (1392). نقش عملکرد خانواده (مبتنی بر الگوی مک مستر) در پیش‌بینی نگرش‌های صمیمانه و توافق زوجین در خانواده‌های شهر قزوین. مشاوره و روان درمانی خانواده، 3(10)، 418-401.
موسوی، سیده‌فاطمه. (1393). نقش متغیرهای زمینه‌ای در تهدید ثبات ازدواج زنان و مردان متاهل شهر قزوین. فصلنامه فرهنگی-تربیتی زن و خانواده دانشگاه امام حسین (ع)، 9(29)، 129-113.
نظری، علی‌محمد. (1386). مبانی زوج‌درمانی و خانواده‌ درمانی. چاپ اول. تهران: نشر علم .
هالفورد، کیم. (2001). زوج‌درمانی کوتاه‌مدت. ترجمه: مصطفی تبریزی، مژده اردکان و فاطمه جعفری (1387) چاپ دوم. تهران: انتشارات فراروان.
هنرپروران، نازنین؛ قادری، زهرا و قبادی، کبری. (1390). مقایسه الگوهای ارتباط و تعارض‌های زناشویی در زنان متأهل شاغل در بانک‌های دولتی و زنان خانه‌دار شهر شیراز. جامعه‌شناسی زنان (زن و جامعه)،  2( 3)، 122-103.
دلیری، ک. دانیل؛ همین، ریچارد. ای. و جانگسما، آرتور. ای. (2010). راهنمای گام‌به‌گام درمان مشکلات زناشویی. ترجمه: سیدعلی کیمیایی و زهرا باقریان‌نژاد (1394) چاپ اول. تهران: نشر رشد.
یوسفی، ناصر. (1390). بررسی شاخص‌های روان‌سنجی مقیاس کیفیت زناشویی فرم تجدیدنظر شده. پژوهش‌های روان‌شناسی بالینی و مشاوره، 1(2)، 200-183.
Aron, A., Lewandowski Jr, G. W., Mashek, D., & Aron, E. N. (2013). The self-expansion model of motivation and cognition in close relationships. The Oxford Handbook of Close Relationships, 90-115.
Askari, M., Noah, S. B. M., Hassan, S. A. B., & Baba, M. B. (2012). Comparison the effects of communication and conflict resolution skills training on marital satisfaction. International Journal of Psychological Studies, 4 (1), 182.
Ballard-Reisch, D. S., & Weigel, D. J.  (1999). Communication processes in marital commitment. In Handbook of interpersonal commitment and relationship stability (pp. 407-424). Springer US.
Bertoni, A., & Bodenmann, G. (2010). Satisfied and dissatisfied couples: Positive and negative dimensions, conflict styles & relationships with family of origin. European Psychologist, 15(3), 175-184.
Bradbury, T. N., Fincham, F. D., & Beach, S. R. (2000). Research on the nature and determinants of marital satisfaction: A decade in review. Journal of Marriageand the Family, 62, 964-980.
Busby, D. M., Christensen, C., Crane, D. R., & Larson, J. H. (1995). A revision of the Dyadic Adjustment Scale for use with distressed and nondistressed couples: Construct hierarchy and multidimensional scales. Journal of Marital and Family Therapy, 21(3), 289.
Cahn, D.  (1990). Confrontation behaviors, perceived understanding & relationship growth. In D. Cahn (Ed.), Intimates in conflict (pp. 153-165). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Canary, D. J., & Stafford, L. (1994). Relational maintenance strategies and equity in marriage. Communication Monographs, 59, 243–267.
Christensen, A., & Shenk, J. L. (1991). Communication, conflict, and psychological distance in nondistressed, clinic, and divorcing couples. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 59(3), 458-463.
Coulter, K., & Malouff, J. M. (2013). Effects of an intervention designed to enhance romantic relationship excitement: A randomized-control trial. Couple and Family Psychology: Research and Practice, 2(1), 34.
Cupach, W. R., & Metts, S.  (1994). Facework. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Dainton, M., & Stafford, L. (1993). Routine maintenance behaviors: A comparison of relationship type, partner similarity and sex differences. Journal of Social and Personal Relationships, 10, 255-271.
DeFrain, J., & Asay, S. M.  (2007). Strong families around the world: An introduction to the family strengths perspective. Marriage & Family Review, 41(1-2), 1-10.‌
Douglass, I. V., Frazier, M., & Douglass, R.  (1991). The Marital Problems Questionnaire (MPQ): A short screening instrument for marital therapy. Journal of Family Issues, 59, 513-409.
Fincham, F. D., & Bradbury, T. N. (1987). The assessment of marital quality: A reevaluation. Journal of Marriageand the Family, 797-809.
Fincham, F., & Beach, S.R. (2007). Forgiveness in marital quality: Precursor of consequence in well-established relationships? The Journal of Positive Psychology. 2, 260-268.
Fivecoat, H. C., Tomlinson, J. M., Aron, A., & Caprariello, P. A. (2015). Partner support for individual self-expansion opportunities: Effects on relationship satisfaction in long-term couples. Journal of Social and Personal Relationships, 32(3), 368-385.
Frousakis, N. N. (2010). Communication in married couples: Exploring the roles of betrayal and forgiveness. PhD dissertation. University of Tennessee.
Gottman, J. M. (1994). Why marriage succeed or fail: What you can learnfrom the break through research to make your marriage last. New York: Simon & Schuster.
Gottman, J. M., & Krokoff, L. J. (1989). Marital interaction and satisfaction: A longitudinal view. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 57(1), 47-52.
Gurman, A. S.  (2008). Clinical handbook of couple therapy. New York: The Guilford Press.
Ha, T., Overbeek, G., Lichtwarck-Aschoff, A., & Engels, R. C. (2013). Do conflict resolution and recovery predict the survival of adolescents' romantic relationships? PloS one, 8(4), e61871.
Holman, T. B., & Jarvis, M. O. (2003). Hostile, volatile, avoiding, and validating couple-conflict types: An investigation of Gottman's couple-conflict types. Personal Relationships, 10(2), 267-282.
Hyde, J. S., & DeLamater, J. D. (2008). Understanding Human Sexuality. McGraw-Hill Higher Education.
Karahan, F. (2007). The effect ofcouple communication program on passive conflict tendency among married couples. Educational Sciences: Theory & Practice, 7(2), 845-858.
Kaslow, F., & Hammerschmidt, H. (1992). Long-term "good" marriages: The seemingly essential ingredients. Journal of Couples Therapy, 3, 15-38.
Kurdeck, L. A. (1995). Predicting change in marital satisfaction from husbands' and wives' conflict resolution styles. Journal of Marriage and Family, 57(1), 153–164.
Lavner, J. A., Karney, B. R., & Bradbury, T. N. (2016). Does couples' communication pridict marital satisfaction, or does marital satisfaction pridict communication? Journal of Marriage and Family, 78(3), 680-694.
Lewis, R. A., & Spanier, G. B.  (1979). Theorizing about the quality and stability of marriage. In Wesley R. Burr. (Ed.), Contemporary theories about the family: Research-based theories.. 268–294. New York: Free Press; London: Collier Macmillan.
McDaniel, B., Lopez, S., & Holmes, E. (2010). Factors that affect marital satisfaction across the transition to fatherhood. Intuition, 6, 9-18.
Meyers, L. S., Gamst, G., & Guarino, A. J. (2006). Applied multivariate research: Design and interpretation. Sage.
Noller, P., & Fitzpatrick, M. A. (1990). Marital communication in the eighties. Journal of Marriage and the Family, 52, 832-843.
Olson, D., DeFrain, J., & Skogrand, L. (2010). Marriages and families: Intimacy, diversity, and strengths. McGraw Hill.‌
Olson, D., Olson-Sigg., & Larson, P. (2008). The couplecheckup. Nashville, TN: Thomas Nelson.
Overall, N. C., Fletcher, G. J., Simpson, J. A., & Fillo, J. (2015). Attachment insecurity, biased perceptions of romantic partners’ negative emotions, and hostile relationship behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 108(5), 730.
Perrone-McGovern, K. M., Oliveira-Silva, P., Simon-Dack, S., Lefdahl-Davis, E., Adams, D., McConnell, J., ... & Gonçalves, Ó. F. (2014). Effects of empathy and conflict resolution strategies on psychophysiological arousal and satisfaction in romantic relationships. Applied Psychophysiology and Biofeedback, 39(1), 19-25.
Ridley, C. A., Wilhelm, M. S., & Surra, C. A.  (2001). Married couples' conflict responses and marital quality. Journal of Social and Personal Relationships, 18(4), 517-534.
Roloff, M. E., & Wright, C. N. (2015). 16 Conflict avoidance a functional analysis. uncertainty, information management, and disclosure decisions: Theories and applications, 320.
Rusbult, C. E., Hannon, P. A., Stocker, S. L., & Finkel, E. J. (2005). Forgiveness and relational repair. In E. L. Worthington, Jr. (Ed.), Handbook of forgiveness, 185-205.
Schmitt, M., Kliegel, M., & Shapiro, A. (2007). Marital interaction in middle and old age: A predictor of marital satisfaction? The International Journal of Aging and Human Development, 65(4), 283-300.
Schrodt, P., Witt, P. L., & Shimkowski, J. R. (2014). A meta-analytical review of the demand/withdraw pattern of interaction and its associations with individual, relational, and communicative outcomes. Communication Monographs, 81(1), 28-58.
Shumway, S. T. (1998). The Texas Tech Relationship Interaction Scale (TTRIS): development of a relationship interaction measure for couples (Doctoral dissertation, Texas Tech University).‌
Weiser, D. A., & Weigel, D. J. (2016). Self-efficacy in romantic relationships: direct and indirect effects on relationship maintenance and satisfaction. Personality and Individual Differences, 89, 152-156.
Wheeler, L. A., Updegraff, K. A., & Thayer, S. M. (2010). Conflict resolution in Mexican‐origin couples: Culture, gender, and marital quality. Journal of Marriage and Family, 72(4), 991-1005.
Wille, S. T.  (2000). Marital intraction and satissfation: A longitudinal view. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 57(1), 47.