بررسی رابطه مدل کارکرد خانواده و استفاده مشکل‌زا از اینترنت با میانجی‌گری‌های خودکنترلی و هوش هیجانی

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسنده

استادیار، گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

هدف از
پژوهش حاضر بررسی رابطه کارکرد خانواده و استفاده مشکل‌زا از اینترنت با میانجی‌گری‌های
خودکنترلی و هوش هیجانی در دانشجویان بود. 285 دانشجوی دانشگاه شهید چمران اهواز
به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای از 12 کلاس انتخاب و به آزمون اعتیاد به اینترنت
یانگ (
IAT)، ابزار سنجش کارکرد خانواده (FAD)، پرسشنامه
هوش هیجانی برادبری و گریوز و پرسشنامه خودکنترلی تانگی و همکاران پاسخ دادند. داده‌ها
با استفاده از تحلیل مسیر و نرم‌افزار آماری
AMOS تحلیل
شدند. نتایج نشان داد که کارکرد خانواده با خودکنترلی و هوش هیجانی همبستگی مثبت و
معنی‌دار و هوش هیجانی و خودکنترلی با استفاده مشکل‌زا از اینترنت همبستگی منفی و معنی‌دار
دارند، اما بین کارکرد خانواده و استفاده مشکل‌زا از اینترنت همبستگی وجود ندارد ولی
به‌طور غیرمستقیم می‌تواند از طریق ارتقاء سطح خودکنترلی و هوش هیجانی نقش مهمی در
پیشگیری از ابتلا به استفاده مشکل‌زا از اینترنت ایفا نماید. بنابراین خانواده‌ها می‌توانند
با تقویت خودکنترلی و هوش هیجانی فرزندان، آنها را در برابر استفاده مشکل‌زا و
افراطی از اینترنت تلقیح نمایند و لذا ضرورت
دارد جهت تقویت کارکرد خانواده‌ها به توانمندسازی هر چه بیشتر آنان پرداخته شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of the relationship model of family function and problematic Internet with the mediating of self-control and emotional intelligence

نویسنده [English]

  • askar atashafrouz
Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

The aim of current study was to investigate the
relationship model of family function and problematic internet with the
mediating of self-control and emotional intelligence in students. 285 Shahid
Chamran University students were selected using randomly clustering sampling
method of 12 classes, and responded to young's Internet Addiction Test (IAT),
Family Assessment Device (FAD), and Bradberry and Greaves Emotional
Intelligence, and Tang et al, Self-control Questionnaire. The data were
analyzed by path analysis, and AMOS statistical software. The results showed
that propositional model is fit sufficient, and all of the paths were
significant except of path to the family function to problematic internet.
Also, self-control, and emotional intelligence as mediating variables have a
important role in prevention of problematic internet.  There for, families can insemination their
children with strengthen self-control and emotional intelligence, against use
of problematic internet

کلیدواژه‌ها [English]

  • family function
  • problematic Internet
  • self-control
  • emotional intelligence
احمدی، خدابخش؛ عبدالملکی، هادی؛ افسردیر، بیتا و سید اسماعیلی، فتح الله. (1389). نقش عوامل خانوادگی در نوع و میزان استفاده از اینترنت. مجله علوم رفتاری، 4 (4)، 22-21.
اورنگ، طیبه. (1383). بررسی علل روانی چت کردن در شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی، دانشگاه تهران.
برادبری، تراویس و گریوز، جین. (2006). هوش هیجانی (مهارتها و آزمونها)، ترجمه: مهدی گنجی (1392). تهران: نشر ساوالان.
سایت مرکز توسعه اینترنت ملی. (1394). آمار کاربران اینترنت در ایران بین سال‌های 92 تا 94.
سیف، علی‌اکبر. (1392). روانشناسی پرورشی نوین: روانشناسی یادگیری و آموزش (ویرایش ششم). تهران: انتشارات دوران.
عباسی، روح الله و روشن چلسی، رسول. (1386). بررسی رابطه بین باورهای مذهبی و هوش هیجانی در دانش آموزان دبیرستانی. مجله دانشور و رفتار، 17(43)، 38-31.
علیزاده گورادل، جابر؛ حشمتی، رسول و محمودعلیلو، مجید. (1391). رابطه ویژگی‌های شخصیتی و هوش هیجانی در پرستاران. مجله علوم پزشکی دانشگاه شیراز، 34 (5)، 52-46.
علوی، سیدسلمان؛ اسلامی، مهدی؛ مرآثی، محمدرضا؛ نجفی، مصطفی؛ جنتی فرد، فرشته و رضاپور، حسین. (1389). ویژگی های روان سنجی آزمون اعتیاد به اینترنت یانگ، مجله علوم رفتاری، 189-183.
فلاح منهه، تورج. (1386). اختلال اعتیاد به اینترنت. روانشناسی رسانه، 1، 31-26.
کارتر، فیلیپ. (2009). هوش هیجانی خود را بسنجید. ترجمه: محمود امیری نیا و پریسا آقازاده (1393). تهران: نشر آراسته.
موسوی مقدم، سید رحمت اله؛ هوری، سهیلا؛ امیدی، عباس و ظهیری خواه، ندا. (1393). بررسی رابطه هوش معنوی با خودکنترلی و مکانیسم‌های دفاعی در دانش‌آموزان دختر سال سوم متوسطه. فصلنامه علوم پزشکی ایلام،  ۲۵ (1). ۵۹-۶۴.
مؤمنی، خدامراد و علیخانی، مصطفی. (1392). رابطه عملکرد خانواده، تمایزیافتگی خود و تاب‌آوری با استرس، اضطراب و افسردگی در زنان متأهل شهر کرمانشاه. نشریه مشاوره و روان درمانی خانواده، 3، 22. 329-297.
Alegre, A. (2011). Parenting styles and children’s emotional intelligence: What do we know? The Family Journal, 19 (1), 56-62.
Caplan, S. E. (2005). A social skill account of problematic internet use. Journal of Communication, 55, 721–736.
Epstein, N. B., Baldwin, L. M., & Bishop, D. S. (1983). The McMaster family assessment device. Journal of Marital and Family Therapy. 9 (2), 171-180.
Friese, M., & Hofman, W. (2009). Control me or I will control you: Impulses, trait self-control, and the guidance of behavior. Journal of Research in Personality, 43, 795– 805.
Gunuc, S., Dogan, A. (2013). The relationship between Turkish adolescents’ Internet addiction, their perceived social support and family activities. Computer in Human Behavior, 29: 2197-2207.
Hassanzadeh, R., Niazazari, K., Sadatikiadehi, S. M., & Rezaei, A. (2011). Rate emotional intelligence in different educational stages: A comparative study. Middle-East Journal of Scientific Research 10 (5), 614-618.
James, D. A., Robyn, N. T., Jennifer, M. E., Stacey, L. S., & Laura, M. W. (2008). Posted to abuse addiction adolescence attitudes behaviors Canada computer emotional gambling game. Personality and Individual Differences, 45, 2,174-180.
Kabasakal, Z. (2015). Life satisfaction and family functions as-predictors of problematic internet use in university students. Computers in Human Behavior, 53,294-304.
Kelley, K. J., & Gruber, E. M. (2010). Psychometric properties of the Problematic Internet Use Questionaire. Computers in Human Behavior, 26, 1838-1845.
Koc, M. (2011). Internet addiction and psychopathology. The Online Journal of Educational Psychology, 10 (1), 143-148.
Kocatürk, E. (2010). Father’s involvement in family functioning and adolescent development. Turkish psychological counseling and guidance magazine, 4(33), 37–45.
Lan-hua, L., Li-ping, Z., & Zhao-lan, L. (2010). Impact of emotional intelligence on internet addictiondisorder among students at a college in Weifang. Preventive Medicine Tribune, 5, 209-210.
Li, D., Zhang, W., Li, X., Zhen, S., & Wang, Y. (2010). Stressful life events and problematic Internet use by adolescent females and males: A mediated moderation model. Computers in Human Behavior, 26, 1199–1207.
Li, W., Garland, E. L., & Howard, M. O. (2014). Family factors in Internet addiction among Chinese youth: A review of English and Chinese-language studies. Computer Human Behavior, 31, 393–411.
Li, X., Newman, J., Li, D. P., & Zhang, H. (2016). Temperament and adolescent problematic Internet use: The mediating role of deviant peer affiliation. Computers in Human Behavior, 60, 342-350.
Lutz, W., Romuald, B., Levente, K., Tony, D., Peter, P., & Michael, K. (2016). Psychopathological factors associated with problematic alcohol and problematic Internet use in a sample of adolescents in Germany. Psychiatry Research, 240, 272-277.
Lytras, M., & Pablos, P. O. (2011). Software technologies in knowledge society. International Journal of Universal Computer Science (JUCS), 17 (9), 1219-1221. 
Mayer, J .D.,  Salovey, P., & Caruso, D .(2004 ) , “Emotional intelligence: Theory, findings, and implications”, Psychological Inquiry, 15, 197-215.
Park, S. K., Kim, J. Y., & Cho, C. B. (2008). Prevalence of internet addiction and correlations with family factors among South Korean adolescents. Adolescence, 43, 895-909.
Remmes, C, (2012). Parental Distress Responding to Adolescent Negative Emotionality: Influence on Anxiety and Depression Symptom Severity and Treatment Outcome. Scholarly Repository, University of Miami, Electronic Thesis and Dissertations.
Ryan, T., & Xenos, S. (2011). Who uses Facebook? An investigation into the relationship between the Big Five, shyness, narcissism, loneliness, and Facebook usage. Computers in Human Behavior, 27 (5), 1658e1664.
Siomos, K. E., Dafouli, E. D., & Braimiotis D. A. (2008). Internet addiction among Greek adolescent students. Cyber Psychology Behavior, 11, 653–657.
Stavropoulos, V., Gentile, D., & Motti-Stefanidi, F. (2016). A multilevel longitudinal study of adolescent Internet addiction: The role of obsessive-compulsive symptoms and classroom openness to experience. European Journal of Developmental Psychology, 13, 99-114.
Senormancı, O., Senormancı, G., Guçlu, O., Konkan, R. (2014). Attachment style and family functioning in patients with Internet addiction. General Hospital Psychiatry, 36: 203-207.
Tangney, J. P., Baumeister, R. F., & Boone, A. L. (2004). High self-control predicts good adjustment, less pathology, better grades, and interpersonal success. Journal of Personality, 72 (2),271-324.
Tao, Z., W, G., & Wang, Z. (2016). The relationship between high residential density in student dormitories and anxiety, binge eating and Internet addiction: A study of Chinese college students. Springer Plus, 5, 1-8.
Unger, A., Bi, C., Xiao, Y. Y., & Ybarra, O. (2016). The revising of the Tangney Self-Control Scale for Chinese students. Psychology Journal, 5 (2), 101-16
Wartberg, L., Kammerl, R., Rosenkranz, M., Hirschhäuser, L., Hein, S., Schwinge, C., & Rainer, T. (2013). The interdependence of family functioning and problematic internet use in a representative quota sample of adolescents. Cyberpsychology Behavior Social Networking, 17 (1), 4-8.
Widyanto, L., & McMurran, M. (2004). The psychometric properties of the internet addiction test. Cyber Psychology Behavior, 7(4), 443-450.
Yau, Y. H., Potenza, M. N., & White, M. A. (2013). Problematic internet use, mental health and impulse control in an online survey of adults. Journal of Behavioral Addictions, 2 (2), 72-79.
Yen, J. Y., Yen, C. F., Chen, C. C., Chen, S. H., & Ko, C. H. (2007). Family factors of internet addiction and substance use experience in Taiwanese adolescents. Cyber Psychology and Behavior, 10(3), 323-329.