بررسی مدل رابطه مادر-کودک و عاطفه مثبت و منفی با اختلال‌های اضطرابی

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 *استادیار گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد (نویسنده مسئول)

2 کارشناس دانشگاه سیستان و بلوچستان، دکتری تخصصی تعلیم و تربیت

3 استادیار دانشگاه سیستان و بلوچستان

4 دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشکاه لرستان، خرم آباد

چکیده

هدف مطالعه حاضر بررسی مدل رابطه مادر-کودک و عاطفه مثبت و منفی با اختلال‌های اضطرابی بود. 300 مادر از میان از مادران دانش آموزان پسر سوم ابتدایی با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای از مدارس ابتدایی شهر خرم‌آباد انتخاب شدند، و مقیاس رابطه والد کودک (CPRS)، مقیاس تجارب عاطفی مثبت و منفی اسپین (SPANE) و چک لیست مرتبط با اختلال‌های اضطرابی کودک (SCARED) تکمیل کردند. داده‌ها با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شدند. نتایج نشان داد که مدل پیشنهادی از برازش کافی برخوردار است. و عاطفه‌ی مثبت و منفی میانجی بین رابطه والد-کودک و اختلال‌های اضطرابی است. این یافته‌ها می‌تواند در موقعیت‌های مشاوره‌ای و برای درمان اختلال‌های اضطرابی مؤثر باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The study model of child-mother relationship and positive and negative affections with anxiety disorders

نویسندگان [English]

  • Mohammad Abbasi 1
  • Abosaeed Davarpanah 2
  • Hamideh Addavi 4
1
2
3
4
چکیده [English]

The aim of this research
was to consider model of child-mother relationship and positive and negative affection
with anxiety disorders. 300 mothers among elementary
third grade students were selected using multi-stage cluster random
sampling method of primary schools in the khoramabd city, and completed the
Child-Parent Relationship Scale (CPRS),
Scale of Positive and
Negative Experience (SPANE) and Screen for Child Anxiety Related Disorders
(SCARED). Data were analyzed using structural equations modeling. The results
indicated the propositional model has adequate fit and
positive and negative affection is mediator a relationship between child-parent relationship and anxiety disorders. These findings can be effective in the clinical and counseling settings, and
for treatment of anxiety related disorders

کلیدواژه‌ها [English]

  • Child-Parent Relationship
  • Positive and Negative Experience
  • Anxiety Related Disorders
آیزنک، مایکل (1375). روانشناسیشادی. ترجمه مهرداد فیروزبخت و خشایار بیگی. (1375). تهران: انتشارات بدر.
بیرانوند، معصومه؛ موسوی، سیده سمیرا؛ کاکاوند، علیرضا؛ غفوری، اعظم و اوحدی، عارفه. (1394). تأثیر آموزش تفکر مثبت بر رضایت از زندگی و احساس معنی در زندگی مادران کودکان مبتلا به اختلال‌های برونی‌سازی شده. دوفصلنامه مشاوره کاربردی، 1(5)، 80-63.
پورشریفی، حمید؛ باباپور، جلیل؛ علیلو، محمود؛ خانجانی، زینب و زینالی، شیرین. (1394). نقش متغیرهای والد و کودک در مدل ساختاری اضطرابی کودکان. فصلنامه مشاوره و روان درمانی خانواده، 4(15)، 17-29.
جعفرنژاد، خدیجه؛ اسدی یونسی، محمدرضا; راستگومقدم، میترا. (1394). رابطه‌ی ابعاد الگوی ارتباطی خانواده با فراوانی و شدت تعارضات والدین ـ نوجوانان. فصلنامه خانواده پژوهی، 11 (2)، 219-235.
جوانی، لیلا؛ شریعتمدار، آسیه و فرخی، نورعلی. (1394). بررسی رابطه تعارض والد-فرزند و خودپنداره تحصیلی دانش آموزان با رضایت زندگی آن‌ها. فصلنامه پژوهش‌های مشاوره، 14(56)، 26-45.
حسنی، مژگان و نادی، محمدعلی. (1395). ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس تجارب عاطفی مثبت و منفی اسپین در دانش‌آموزان دختر پایه سوم دبیرستان‌های تهران. نشریه آموزش و ارزشیابی، 9(35)، 105-124.
خداپناهی، محمدکریم؛ قنبری، سعید؛ نادعلی، حسین و سیدموسوی، پریسا. (1392). کیفیت رابطه مادر - کودک و نشانگان اضطرابی در کودکان پیش‌دبستانی. فصلنامه روانشناسی تحولی، روانشناسان ایرانی. 9(33)، 5-14.
دادستان، پریرخ. (1389). روان‌شناختی مرضی تحولی از کودکی تا بزرگسالی. جلد اول، تهران: انتشارات سمت.
شولتز، دوان و سیدنی الن شولتز (2005نظریه‌های شخصیت، ترجمه: یحیی سیدمحمدی (1395). چاپ 14، تهران: نشر ویرایش.
ساطوریان، سیدعباس؛ طهماسیان، کارینه و احمدی، محمدرضا. (1395). نقش ابعاد والدگری و رابطه والد-کودک در مشکلات رفتاری درونی سازی شده و برونی‌سازی شده کودکان. فصلنامه خانواده پژوهی، 12 (48)، 683- 705.
سیاه منصور، مژگان؛ شاکر دولق، علی و جهانگیری، مهدی. (1392). رابطه اضطراب اجتماعی و عواطف مثبت و منفی با دانش متقاعدسازی در مدیران. فصلنامه شناخت اجتماعی، 2(3)، 69-75.
لطف‌آبادی، حسین (1380). عواطف و هویت نوجوانان و جوانان. تهران: نسل سوم.
متین، آذر. (1388). درمان اختلالات اضطرابی دوران کودکی، مجله تعلیم و تربیت استثنائی، 93، 24-34.
مجدآرا، الهه؛ بیگدلی، ایمان اله؛ نجفی، محمود و رشن، شهرزاد. (1395). اثر مستقیم و غیرمستقیم عواطف بر اضطراب و افسردگی سالمندان: نقش میانجی دشواری در نظم جویی هیجان. مجله روانشناسی بالینی، 2(30)، 89-98.
محمودی، نگار؛ عبداللهی، محمدحسین؛ شاهقلیان، مهناز و گوهری، سمیرا. (1394). نقش واسطه‌ای عاطفه مثبت و منفی در رابطه بین شبکه‌ای حساسیت پردازش حسی و ناگویی خلقی. فصلنامه شناخت اجتماعی، 4(1)، 28-40.
مهرابی‌زاده، مهناز و کاظمیان‌مقدم، کبری. (1386). بررسی اثربخشی روش حساسیت‌زدایی منظم بر اضطراب امتحان و عملکرد تحصیلی، مجله روان‌شناسی کاربردی، 5، 23-34.
میرزایی کوتنایی، فرشته؛ شاکری نیا، ایرج و اصغری، فرهاد. (1394). رابطه تعامل والد-فرزند با سطح رفتارهای پرخاشگرانه دانش آموزان. فصلنامه سلامت روانی کودک، 2(4)، 21-35.
نجارپور استادی، سعید و خدیوی، اسداله. (1387). بررسی رابطه جو عاطفی خانواده با هویت‌یابی، خودپنداره و عزت‌نفس نوجوانان و جوانان 17-28 سال شهر اسلامشهر. فصلنامه علوم تربیتی، 1 (3)، 81-102.
نجمی، سید بدرالدین. (1389). رابطه‌ی صفات شخصیتی والدین با نوع اختلالات رفتاری کودکان. مجله اصول بهداشت روانی، 12(46)، 522-533.
هریس، پل. (2001). رشد عواطف در کودکان. ترجمه: محمد یمینی و محمد داوودی (1380). سبزوار: انتشارات دانشگاه تربیت معلم.
 
 
 
Arab, A., El Keshky, M., & Hadwin, J. A. (2016). Psychometric properties of the screen for child anxiety related emotional disorders (SCARED) in a non-clinical sample of children and adolescents in Saudi Arabia. Child Psychiatry & Human Development, 47(4), 554-562.
Birmaher, B., Brent, D. A., Chiappetta, L., Bridge, J., Monga, S., & Baugher, M. (1999). Psychometric properties of the screen for child anxiety related emotional disorders (SCARED): A replication study. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 38(10), 1230-1236.
Bradford, A. B., Burningham, K. L., Sandberg, J. G., & Johnson, L. N. (2017). The association between the parentchild relationship and symptoms of anxiety and depression: The Roles of Attachment and perceived spouse attachment behaviors. Journal of Marital and Family Therapy, 43(2), 291-307.
Brown, A., Creswell, C., Barker, C., Butler, S., Cooper, P., Hobbs, C., & Thirlwall, K. (2017). Guided parent‐delivered cognitive behaviour therapy for children with anxiety disorders: Outcomes at 3‐to 5‐year follow‐up. British Journal of Clinical Psychology, 56(2), 149-159.
Bögels, S. M., & Brechman-Toussaint, M. L. (2006). Family issues in child anxiety: Attachment, family functioning, parental rearing and beliefs. Clinical Psychology Review, 26(7), 834-856.
 Chavira, D. A., Bustos, C. E., Garcia, M. S., Ng, B., & Camacho, A. (2017). Delivering CBT to rural Latino children with anxiety disorders: A qualitative study. Community Mental Health Journal, 53(1), 53-61.
Driscoll, K., & Pianta, R. C.  (2011). Mothers’ and fathers' perceptions of conflict and closeness in parent-child relationships during early childhood.  Journal of Early Childhood and Infant Psychology, (7), 1-24.
Evans, R., Thirlwall, K., Cooper, P., & Creswell, C. (2017). Using symptom and interference questionnaires to identify recovery among children with anxiety disorders. Psychological Assessment, 29(7), 835.
 Gar, N. S., & Hudson, J. L. (2008). An examination of the interactions between mothers and children with anxiety disorders. Behavior Research and Therapy, 46(12), 1266-1274.
Gastel, W. V., Legerstee, J., & Ferdinand, R. (2009). The role of perceived parenting in familial aggregation of anxiety disorders in children. Journal of Anxiety Disorders, 23(1), 46-53.
Hollenstein, T., Tighe, A. B., & Lougheed, J. P. (2017). Emotional development in the context of mother–child relationships. Current Opinion in Psychology, 17, 140-144.
Kerns, C. M., Renno, P., Kendall, P. C., Wood, J. J., & Storch, E. A. (2017). Anxiety disorders interview schedule–autism Addendum: Reliability and validity in children with autism spectrum disorder. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 46(1), 88-100.
Kochendorfer, L. B., & Kerns, K. A. (2017). Perceptions of parent-child attachment relationships and friendship qualities: Predictors of romantic relationship involvement and quality in adolescence. Journal of Youth and Adolescence, 46(5), 1009-1021.
Lønfeldt, N. N., Marin, C. E., Silverman, W. K., Reinholdt-Dunne, M. L., & Esbjørn, B. H. (2017). The role of metacognitions in the association between children’s perceptions of maternal control and anxiety. Journal of Child and Family Studies, 26(5), 1398-1408.
Manassis, K. (2001). Child–parent relations: Attachment and anxiety disorders. Anxiety Disorders in Children and Adolescents, 255-272.
Parrigon, K. L. S., & Kerns, K. A. (2016). Family processes in child Anxiety: The long-term impact of fathers and mothers. Journal of abnormal child Psychology, 44(7), 1253-1266.
Pianta R., C. (1992). Child–parent Relationship Scale. Charlottesville, VA: University of Virginia.
Reitman, D., & Asseff, J. (2010). Parenting practices and their relation to anxiety in young adulthood. Journal of Anxiety Disorders, 24(6), 565-572.
Varela, R. E., Sanchez-Sosa, J. J., Biggs, B. K., & Luis, T. M. (2009). Parenting strategies and socio-cultural influences in childhood anxiety: Mexican, Latin American descent, and European American families. Journal of Anxiety Disorders, 23(5), 609-616.
Walczak, M., Esbjørn, B. H., Breinholst, S., & Reinholdt-Dunne, M. L. (2017). Parental involvement in cognitive behavior therapy for children with anxiety disorders: 3-year follow-up. Child Psychiatry & Human Development, 48(3), 444-454.
Waters, A. M., Zimmer-Gembeck, M. J., & Farrell, L. J. (2012). The relationships of child and parent factors with children's anxiety symptoms: Parental anxious rearing as a mediator. Journal of Anxiety Disorders, 26(7), 737-745.
Watson, D., Clark, L. A., & Tellegen, A. (1988). Development and validation of brief measures of positive and negative affect: The PANAS Scales. Journal of Personality and Social Psychology, 54(6), 1063-1063
Watson, D., & Tellegen, A. (1985). Toward a consensual structure of mood. Psychological Bulletin, 98(2), 219-219.
Yoshizumi, T., Murase, S., Murakami, T., & Takai, J. (2007). Dissociation as a mediator between perceived parental rearing style and depression in an adult community population using college students. Personality and Individual Differences, 43(2), 353-364.