اثربخشی "زوج ‌درمانی گروهی کوتاه مدت"، "درمان سنتی" و "دارودرمانی" بر سازگاری زناشویی مردان مبتلا به سوء مصرف مواد

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

دانشگاه شیراز

چکیده

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی زوج درمانی گروهی کوتاه مدت، درمان سنتی و دارو درمانی بر سازگاری زناشویی بیماران مبتلا به سوء‌ مصرف مواد بود. بر این اساس، از بین کلیه مردان معتاد مراجعه­کننده به مراکز ترک اعتیاد تحت پوشش بهزیستی و دانشگاه علوم پزشکی شیراز، 75 معتاد با همسرانشان به روش هدفمند انتخاب شدند. این زوج­ها در سه گروه زوج­درمانی + دارودرمانی، درمان سنتی + دارودرمانی و دارودرمانی جایگزین شدند. در این پژوهش از مقیاس سازگاری زناشویی، مصاحـبه­ی تشخیصی و تست آزمایشگاهی تشخیص سریع استفاده شد. شرکت کنندگان در سه موقعیت پیش آزمون، پس‌آزمون و پی­گیری مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که زوج­درمانی گروهی کوتاه مدت در مقایسه با درمان سنتی و دارو درمانی اثربخشی معناداری بر میزان سازگاری زناشویی در مرحله­ی پس‌آزمون و همچنین در مرحله­ی پی­گیری بیماران مبتلا به سوء مصرف مواد داشت. بنابراین، برنامه زوج درمانی گروهی کوتاه مدت می­تواند به عنوان یک روش درمانی اثربخش برای افزایش سازگاری زناشویی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Brief Group Couple Therapy, Traditional Therapy, and Drug Therapy on Marital Adjustment of Patients with Substance Abuse

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Daryanavard
  • Nurallah Mohammadi
  • Changiz Rahimi
  • Mohamad Ali Goudarzi
  • Jafar Torkzadeh
Shiraz University
چکیده [English]

This research aimed to investigate the effectiveness of brief group couple therapy (BGCT), traditional treatment and drug therapy on marital adjustment in patient with substance abuse. A sample was selected comprised of 75 men with their wives that were referring to substance abuse treatment clinics in Shiraz. The couples were assigned to 3 groups: BGCT+ drug therapy, traditional treatment + drug therapy, and only drug therapy. All group members were pretested, post-tested and fallowed-up by interview, laboratory rapid test and dyadic adjustment scale (DAS). The result showed that "BGCT", in comparison with traditional treatment and only drug therapy, has significant effect on marital adjustment in patient with substance abuse in post test and follow up. We can conclude that "BGCT" has more effect on increasing marital adjustment in men with substance abuse.

اعتمادی، عذرا؛ نوابی‌نژاد، شکوه؛ احمدی، احمد؛ فرزاد، ولی‌اله. (1385). بررسی اثربخشی زوج درمانی شناختی بر صمیمیت زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره در شهر اصفهان. فصلنامه مطالعات روانشناختی، دوره 2، شماره 1 و2، صص. 87-70.
تبریزی، مصطفی. (1383). بررسی و مقایسه اثربخشی گروه درمانی تلفیقی زوجها، شناخت درمانی گروهی بک و کتاب درمانی در کاهش نارضایتی زناشویی، پایان‌نامه دکترا، مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی.
تقی‌زاده، داریوش. (1384). اعتیاد، علل، پیشگیری و درمان. اجتماع درمان مدار، سال دوم، شماره 3.
سراج‌خرمی، ناصر؛ سیف، علی‌اکبر. (1382). مقایسه اثربخشی درمان‌های رفتاری، شناختی و گروه درمانی در درمان اعتیاد به مواد مخدر. دانش و پژوهش در روانشناسی، شماره 17، صص. 40-21.
عاشوری، ا. (1385). بررسی اثربخشی درمان گروهی شناختی- رفتاری بر بهبود مهارت‌های سلامت روانی و پیشگیری از عود در افراد وابسته به مواد افیونی، پایان نامه کارشناسیارشد، روان‌شناسی بالینی، دانشگاه شیراز.
عرفان منش، ن. (1386). بررسی اثربخشی زوج درمانی هیجان محور بر سازگاری زناشویی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات.
عرفانیان تقوایی، مجیدرضا؛ اسماعیلی، حبیب اله؛ صالح‌پور، حمید. (1384). بررسی کمی و کیفی رضایت زناشویی معتادان و همسران آنها در مراجعه کنندگان به کلینیک درمان و ترک اعتیاد. فصلنامه‌ی اصول بهداشت روانی، شماره‌ی بیست و هفتم و بیست و هشتم، صص. 121-115.
گل پرور، محسن؛ مولوی، حسین. (1380). مقایسه ویژگی‌های روانی و روابط زناشویی معتادان و غیر معتادان با همسران آن­ها. دانش و پژوهش، شماره 7، صص.20-1.
محرابی، حسین علی؛ نشاط دوست، حمیدطاهر؛ مولوی، حسین. (1384). .بررسی اثربخشی گروه درمانی ساختار یافته و آموزش خانواده در کاهش عود بیماران وابسته به مواد شهر اصفهان. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره بیست و دوم، شماره 4، صص. 55-48.
 
American Psychiatric Association. (1994). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (4 rd.).Washington, DC: Author.
Chaim. G., Armstrong, S. h., Shenfeld, J., Kelly, C., & Li, S. (2003). Brief couple therapy: Group and individual couple therapy for addiction and related Mental health concerns, center for addiction and mental health.
Epstein, E. E., & Mc Crady., B. S. (1998). Behavioral couples treatment of alcohol and drug use disorders: Current status and innovations. Clinical Psychology Review, 18 (6), 689-711.
Fals-Stewart, W., & O'Farrell, T. J. (2003). Behavioral family counseling and naltrexone compliance for male opioid-dependent patients. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 71 (3), 432-442.
Fals-Stewart, W., Birchler, G. R., & O'Farrell, T. J. (1999). "Drug abusing patients and their intimate partners: Dyadic adjustment, relationship stability, and substance use. Journal of Abnormal Psychology, 108 (1), 11-23.
Fals-Stewart, W., Brichler, G. R., & Kelly, M. L. (2006). Learning sobriety together: A randomized clinical trial examining behavioral couple therapy with alcoholic female patient. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 74 (3), 579.
Fals-Stewart, W., Klostermann, K., Yates, B. T., O'Farrell, T. J., & Birchler, G. R. (2005). Brief relationship therapy for alcoholism: A randomized clinical trial examining clinical efficacy and cost- effectiveness. Psychological Addictive Behavior, 19 (4), 363-371.
Fals-Stewart, W., O'Farrell , T.J., & Birchler, G. R. (2004). Behavioral couple therapy for substance abuse: Rational, methods, and findings. Science & Practice Perspectives, 30-43.
Fals-Stewart, W., O'Farrell, T. J., & Birchler, G. R. (2001). Behavioral couple therapy for male methadone maintenance patients: Effects on drug- using behavior and relationship adjustment. Behavior Therapy, 32, 391-411.
Fals-Stewart, W., O'Farrell, T. J., Birchler, G. R., Cordova, J., & Kelly, M. L. (2005). Behavioral couple therapy for alcoholism and drug abuse: Where we are and where we, re-going. Journal of Psychotherapy: An International Quarterly, 19, 229-246.
Foran, H. M., & O, Leary., K. D. (2008). Alcohol and intimate partner violence: A meta- analytic review. Clinical Psychology Review, 28, 1222- 1234.
Heinz, A. J., Wu, J., Witkiewitz, K., Epstein, D. H., & Preston, L. K. (2009). Marriage and relationship closeness as predictors of cocaine and heroin use. Addictive Behaviors, 34, 258-263.
Li, S., Armstrong, M. S., Chaim, G., Kelly, C., & Shenfeld, J. (2007). Group and individual couple treatment for substance abuse clients: A pilot study. The American Journal of Family Therapy, 35 (3), 221.
Maisto, S. A., & et al. (1988). Alcoholics, attributions of factors affecting their relapse to drinking and reasons for terminating relapse episodes. Addictive Behaviors, 13 (1), 79-82.
Mc Crady, B. S., Epstein, E. E., & Hirsch, L. S. (1999). Maintaining change after conjoint behavioral alcohol treatment for men: outcomes at 6 month. Addiction, 94 (9), 1381-1396.
Mc Crady, B., & et al. (1991). "Effectiveness of three types of spouse- involved alcoholism treatment. British Journal of Addiction, 86 (11), 1415-1424.
Moore, T. M., Stuart, G. L., Meehan, J. C., Rhatigan, D. L., Hellmuth, J. C., & Keen, S. M. (2008). Drug abuse and aggression between intimate partners: A meta-analytic review. Clinical Psychology Review, 28, 247-274.
O'Farrell, T. J., Murphy, M., Alter, J., Fals-Stewart, W. (2008). Brief family treatment intervention to promote aftercare among substance abusing patient in inpatient detoxification: Transferring a research intervention to clinical practice. Addictive Behaviors, 33, 464-471.
Powers, M. B., Vedel, E., Emmelkamp, P. M. G. (2008). .Behavioral couple therapy (BCT) for alcohol and drug use disorders: A meta-analysis. Clinical Psychology Review, 28, 952-962.
Takigiku, S. K. (2003). A cross-domain growth analysis of drug-abusing women’s drug use and relationship adjustment with partner over eighteen month", Dissertation of doctor philosophy, PurdueUniversity.
Tracy, S. W., Kelly, J. F., & Moos, R. H. (2005). The influence of partner status, relationship quality and relationship stability on outcomes following intensive substance-use disorder treatment. Journal of Studies on Alcohol, 66 (4), 497.