تأثیر درمان شناختی-رفتاری خانواده محور در کاهش اضطراب کودکان مبتلا به اختلالات اضطرابی

نویسندگان

1 استاد گروه روان‌شناسی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه تبریز

2  کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی کودک و نوجوان، دانشگاه تبریز

3 کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه تبریز

4 استادیار گروه روان‌شناسی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه تبریز

5 دانشیار گروه روان‌شناسی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه تبریز

چکیده

اختلالات اضطرابی از رایج­ترین مشکلات روانپزشکی است که توسط کودکان تجربه می­شوند. از طرفی یکی از درمان های موثر برای اختلالات اضطرابی کودکان، درمان شناختی رفتاری (CBT) است.  پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر درمان شناختی رفتاری خانواده محور (FCBT)  در کاهش اضطراب کودکان انجام گردید. این پژوهش در چارچوب آزمایش تجربی تک موردی با استفاده از خطوط پایه چندگانه اجرا گردید. شرکت­ کنندگان پژوهش 3 کودک دختر مبتلا به اختلالات اضطرابی و مادران آن­ها بودند کودکان با استفاده از مصاحبه بالینی اختلالات عاطفی و اسکیزوفرنیا برای کودکان در سنین مدرسه- در حال حاضر و در طول عمر (K-SADS-PL) برای پژوهش انتخاب گردیدند و برای هر سه شرکت ­کننده درمان شناختی رفتاری خانواده محور به مدت 14-16 جلسه اجرا شد. برای اندازه­گیری متغیرهای پژوهش از پرسشنامه­های اضطراب اسپنس (SCAS) فرم کودک و والد و  توانایی مقابله (CQ) فرم کودک و والد استفاده شد. تحلیل داده­ها نشان داد که درمان شناختی رفتاری خانواده محور در کاهش اضطراب و افزایش توانایی­های مقابله­ای کودکان موثرند. پیگیری یک ماهه نیز بهبود علائم و افزایش توانایی مقابله را نشان داد.  بر اساس یافته­های این پژوهش می­توان نتیجه گرفت که درمان شتاختی رفتاری خانواده محور توانایی مقابله ای کودکان را افزایش داده و موجب کاهش اضطراب کودکان شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effects of Family Cognitive-Behavioral Therapy in the Reduction of Anxiety in Children with Anxiety Disorders

نویسندگان [English]

  • Majid Mahmoud Alilou 1
  • Neda Yadegari 2
  • Farzin Haghnazari 3
  • Hamid Poursharifi 4
  • Touraj Hashemi Nosratabad 5
1
2
3
4
5
چکیده [English]

Anxiety problems are among the most common psychiatric disorders experienced by children. Cognitive Behavioral Therapy (CBT) is an efficacious treatment for youths with anxiety disorders. The aim of this research was to study the effects of Family Cognitive-Behavioral Therapy (FCBT) on the reduction of anxiety in anxious children. This study was carried out based on a multiple baseline. The subjects were 3 female children with anxiety disorders and their mothers who were selected by K-SADS-PL clinical interview. The subjects received the Family Cognitive-Behavioral (FCBT) therapy for 14-16 sessions. The assessment tools included: the Spence Children Anxiety Scale (SCAS) both child and parent forms, as well as the Coping Questionnaire (child and parent forms). The findings showed that the Family Cognitive-Behavioral Therapy (FCBT) was effective in the reduction of  anxiety and in increasing coping skills. A follow up study indicated an improvement in the symptoms and coping abilities. It is concluded that the Family Cognitive-Behavioral Therapy can increase the coping abilities and can also result in the reduction of anxiety.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Family Cognitive-Behavioral Therapy
  • anxiety disorders
  • coping abilities
حمیدپور، حسن. دولتشاهی، بهروز. پورشهباز عباس و دادخواه اصغر (1389). کارآیی طرح واره درمانی در درمان زنان مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال شانزدهم، شماره 420-431.
دودانگه، بتول (1388). مشاوره گروهی به شیوه شناختی- رفتاری والدین بر کاهش اضطراب کودکان 7 تا 10 سال شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مشاوره و راهنمایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن.
رستمی، سمیرا (1389). بررسی تاثیر خانواده درمانی شناختی رفتاری بر اضطراب کودکان، عملکرد خانواده و شیوه های فرزندپروری مادران. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی خانواده درمانی، دانشگاه علم و فرهنگ.
شرودر، کارولین، و گوردون، بتی ان. (1389). سنجش و درمان مشکلات دوران کودکی (ترجمه مهرداد فیروز بخت). تهران: دانژه.
موسوی، رقیه. مرادی، علیرضا؛ و مهدوی هرسینی، سید اسماعیل (1386). بررسی اثربخشی خانواده درمانی ساختاری در درمان اختلال اضطراب جدایی. مجله مطالعات روانشناختی، 2و3.
 
 
 
 
Barrett, PM, Dadds, MR, and Rapee, RM.(1996). Family treatment of childhood anxiety: a controlled trial. JConsult Clin Psychol, 64, 333-342.
Bo¨gels, SM, and Brechman-Toussaint, ML. (2006). Family Issues in child anxiety: attachment, family functioning, parental rearing and beliefs.Clin PsycholRev, 26, 834Y856.
Bodden, Denise H. M., Bögels, Susan M., Nauta, Maaike H., De Haan, Else, Ringrose, Jaap, Appelboom, Carla, Brinkman, Andries G., Appelboom-Geerts, Karen C. M. M. J. (2008). Child Versus Family Cognitive- Behavioral Therapy in Clinically Anxious Youth: An Efficacy and Partial Effectiveness Study. Journal of the American academy of child and adolescent psychiatry, 47(12).
Cartwright-Hatton S, McNicol K, and Doubleday E. (2006). Anxiety in a neglected population: prevalence of anxiety disorders in pre-adolescent children. Clin Psychol Rev, 26, 817–833.
Cobham VE, Dadds MR, Spence SH. (1998). The role of parental anxiety in the treatment of childhood anxiety. J Consut Clin Psychol, 66, 893-905.
Connolly, S.D. & Bernstein, G.A. (2007). Practice parameters for the assessment and treatment of children and adolescents with anxiety disorders. Journal of the American Academy of Child andAdolescent Psychiatry, 46, 267–283.
De Groot, Jules; Cobham, Vanessa; Leong, Joyce; McDermott, Brett. (2007). Individual versus group family-focused cognitive-behaviour therapy or childhood anxiety: pilot randomized controlled trial. Australian and New Zealand Journal of Psychiatry, 41(12). 990-997.
Denise H. M. Bodden, PH.D., Susan M. Bogels, PH.D, Maaike H. Nauta, PH.D., Else Dehaan, PH.D., Jaap Ringrose, M.SC., Carla Appelboom, M.SC.,Andries G. Brinkman, M.SC., and Karen C.M.M.J. Appelboom-geerts, M.SC. (2008). Child Versus Family Cognitive-Behavioral Therapy in Clinically Anxious Youth: An Efficacy and Partial Effectiveness Study. American Academy of Child and Adolescent Psychiatry. DOI: 10.1097/CHI. 0b013e318189148e
Fox NA, Henderson HA, Marshall PJ, et al. (2005). Behavioral inhibition: linking biology and behavior within a developmental framework. Annu Rev Psychol, 56, 235-262.
Ghanizadeh A, Mohammadi MR, Yazdanshenas A.(2006). Psychometric properties of the Farsi translation of the Kiddie Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia-Present and Lifetime Version. BMC Psychiatry. 6 (10). 1-54.
Girling-Butcher, Robyn D; Ronan, and  Kevin R. (2009). Brief Cognitive-behavioural Therapy for Children with Anxiety Disorders: Initial Evaluation of a Program Designed for Clinic Settings. Behaviour Change, 1, 26,  27-53.
Hofmann, S. G., Sawyer, A. T., Witt, A. A., and Oh, D. (2010). The effect of mindfulness-based therapy on anxiety and depression: A meta-analytic review. Journal of Consulting and Clinical Psychology , 78(2), 169-183.
Kazdin, A. E. (1992). Research design in clinical Psychology. Boston: Allay and Bacon.
Kendall PC.  (1994). Treating anxiety disorders in children: results of a randomized clinical trial. J Consult Clin Psychol 62, 100-110.
Kendall, P. C., Hudson, J. L., Gosch, E., Flannery-Schroeder, E., Suveg, C. (2008). Cognitive-behavioral therapy for anxiety disordered youth: A randomized clinical trial evaluating child and family modalities. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 76(2), 282-297.
Kendall. P.C., Kortlander, E., Chansky, T.E., & Brady, E.U. (1992). Comorbidity of anxiety and depression in youth: Treatment implications. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 60, 869–880.
Mattison, R. E. (1992). Anxiety disorders. In S. R. Hooper, G. W. Hynd, & R. E. Mattison (Eds.), Child psychopathology: Diagnostic criteria and clinical assessment Hillsdale, NJ: Erlbaum. 179-202.
Ogels, B. M., Lunnen, K. M. Q., & Bonesteel, K. (2001). Clinical significance: History, Application and current practice. Clinical psychological Review, 21, 3, 421- 446.
Shahrivar, Z., Kousha, M., Moallemi, S., Tehrani-Doost,M., & Alaghband-Rad, J. (2010). The reliability and validity of Kiddie-Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia-Present and Life-time Version-Persian Version. Child andAdolescentMental Health, 15, 97-102.
Strauss, C.C. (1994). Overanxious disorder. In T.H. Ollendick, N.J., King & W. Yule (Eds.), International handbook of phobic and anxiety disorders in children and adolescents. New York: Plenum Press.
Wood JJ, Piacentini JC, Southam-Gerow M, Chu B, and Sigman M. (2006). Family cognitive behavioral therapy for child anxiety disorders. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 45, 314–321.
Wood, JJ, McLeod, BD, Piacentini,  JC, and Sigman, M. (2009). One-year follow-up of family versus child CBT for anxiety disorders: Exploring the roles of child age and parental intrusiveness. Child Psychiatry Hum Dev, 40, 301–316.
Wood, JJ, McLeod, BD, Sigman M, Hwang, WC, and Chu, BC. (2003). Parenting and childhood anxiety: theory, empirical findings, and future directions. J Child Psychol Psychiatry, 44, 134–151.