تاثیر آموزش تحلیل رفتار متقابل بر بهزیستی روان شناختی و خود شناسی زنان متأهل

نویسندگان

1 استادیار گروه مشاوره دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانشجوی دکتری رشته مشاوره دانشگاه شهید چمران اهواز

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد مشاوره دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش تحلیل رفتار متقابل بر بهزیستی روان شناختی و خود شناسی زنان متأهل شهر تهران صورت پذیرفت. طرح پژوهش آزمایشی با استفاده از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ پژوهش،کلیه زنان متأهل شهر تهران بودند که طی سال 1391 برای دریافت خدمات مشاوره خانواده آموزش و پرورش مراجعه کردند.  نمونه (30 نفر) از بین داوطلب های واجد شرایط به طور تصادفی ساده انتخاب شد و با استفاده از جایگزینی تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند. جلسات آموزشی در طول 10 جلسه 2 ساعته برگزار شد و در خاتمه هر دو گروه مجددا مورد آزمون قرار گرفتند. به منظور جمع آوری داده ها از مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف و پرسشنامه خود شناسی استفاده شد.  به منظور تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی شامل میانگین و انحراف استاندار و آمار استنباطی شامل تحلیل واریانس چند متغیره و تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که آموزش تحلیل رفتار متقابل هم در مرحله اصلی و هم در مرحله پیگیری بر بهزیستی روان شناختی زنان اثر دارد. با توجه به داده های پژوهش این نتیجه حاصل می شود که از آموزش تحلیل رفتار متقابل می توان برای افزایش بهزیستی روان شناختی و خود شناسی زنان بهره گرفت.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of Training in Transactional Analysis on Psychological Well-being and Self-knowledge of Married Women

نویسندگان [English]

  • Mansour Sodani 1
  • Mehravar Momeni Javid 2
  • Kobra Mohammadi 3
چکیده [English]

The present study aimed at investigating the impact of training in transactional analysis on psychological well-being and self-knowledge of married women in Tehran. Participants were 30 married women randomly selected from among all counseling seeking married women referring to Tehran’s counseling centers in 2012. They were randomly assigned to experimental and control groups. Training sessions were carried out in 10 successive two-hour sessions. Before and after the program, the Ryff’s Psychological Well-being, and the Self-knowledge Questionnaires were administered to the subjects in both groups. Results of post-test and follow up analysis showed that training in transactional analysis did increase the psychological well-being and self-knowledge and all other subscales in women ( p<./001). 

استوارت، یان و جونز، ون. تحلیل رفتار متقابل. ترجمه بهمن دادگستر (1386). تهران: انتشارات دانژه.
برن، اریک (1989). تحلیل­رفتار متقابل. ترجمه  اسماعیل فصیح(1373).  تهران: انتشارات فاخته.
ثقتی، طوبی؛ شفیع­آبادی، عبدالله و سودانی، منصور (1388). بررسی اثربخشی آموزش گروهی مبتنی بر تحلیل ارتباط محاوره­ای بر کاهش رفتارهای پرخاشگرانه دانش­آموزان دختر پایه اول دبیرستان شهر رشت، فصلنامه یافته­های نو در روان­شناسی. 5 (1):23-39.
دانش، عصمت (1383). تاثیر روش تحلیل ارتباط محاوره ای بر خود شناسی و سازگاری زناشویی. فصلنامه پژوهشکده حوزه و دانشگاه و معاونت پژوهشی، طرح پژوهشی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
رفیعی، مرسده(1388).اثربخشی آموزش مهارتهای ارتباطی و تنش زدایی تدریجی بر کیفیت زندگی و بهزیستی روانشناختی زنان نابارور. پایان نامه کارشناسی ارشد . دانشگاه پیام نور تهران.
شاملو، میمنت (1388). بررسی اثربخشی تحلیل رفتار متقابل بر افزایش عزت نفس و خلاقیت دانش آموزان دختر پایه اول راهنمایی مدارس منطقه 8 تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء (س).
شفیع آبادی، عبدالله و ناصری، غلامرضا(1380). نظریه های مشاوره و روان درمانی، تهران: انتشارات نشر دانشگاهی.
فتحی­پور، مریم؛ ابراهیمی نژاد، غلامرضا؛ خسروی، صدرا...؛ رضائیان، محسن و پورشانظری، علی اصغر (1389). تأثیر آموزش تحلیل ارتباط محاوره ای برن بر بهبود عملکرد والدین دانش آموزان پسر دوره متوسطه شهر رفسنجان، فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 9، 1، 58-47.
فتوحی بناب، سکینه؛ حسینی نسب، داوود و هاشمی، تورج (1390). اثربخشی زوج درمانگری شناختی- رفتاری، اسلامی و تحلیل رفتار متقابل بر خود شناسی زوجهای ناسازگار. فصلنامه مطالعات روانشناختی، 7، 2، 64-37.
فرهنگی، فرهنگ و آقامحمدیان شعرباف، حمیدرضا (1385). تأثیر روان­درمانگری گروهی با رویکرد تحلیل­رفتار متقابل بر شیوه­های رویارویی با استرس نوجوانان. فصلنامه مطالعات تربیتی و روان­شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، 7، 2، 62-41.
قاصری، سمیه(1389). بررسی اثر بخشی گروه درمانی با رویکرد تحلیل رفتار متقابل بر افزایش رضایت زناشویی دانشجویان متأهل. پایان نامه کارشناسی ارشد.  دانشگاه علامه طباطبایی.
کرامتی، راضیه(1390). بررسی اثربخشی آموزش گروهی تحلیل رفتار متقابل (برن) برافزایش تمایزیافتگی وخودکارآمدی مشاوران آموزش وپرورش شهرستان بجنورد. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهراء (س).
میکائیلی منیع، فرزانه(1389). بررسی وضعیت بهزیستی روانشناختی دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه ارومیه. فصلنامه افق دانش، دوره 16، شماره 4: 65-72.
نوابی نژاد، شکوه(1389). نظریه های مشاوره و روان درمانی گروهی. تهران: انتشارات سمت.
هریس، تامس. ا. وضعیت آخر، ترجمه اسماعیل فصیح (1381).  تهران: انتشارات زریاب.
 
Booth, L. (2007). Observations and Reflections of Communication in Health Care-could Transactional Analysis be Used as an Effective Approach, Journal of Radiography. 13: 135- 141.
Chen, Ya- Chin. )2002.( The Effect of Transactional Analysis Parenting Group in the Parent- Child Communication and the Parenting Style With Mothers of Elementary School Student. Master’s thesis, Chinese.
Hoang, Chloe Uyen (2009). Promoting Mental Health In older Adults. A Dissertation in counseling Psychology, Texas Tech University.
Keechi, A. & Tasocak, G. (2009). Nurse Faculty Members’ Ego States: Transactional Analysis Approach. Nurse Education Today. 29: 746–752.
Lawrence, L. (2007). Applying Transactional Analysis and Personality Assessment to Improve Patient Counseling and Communication Skills. American Journal of  Pharmaceutical Education.71(4):81.
Murakami, M., Matsu no, T., Koike, K., Ebana, S., Hanaoka, K., & Katsura,T. (2006). Transactional Analysis and Health Promotion, International Congress Series, 1287: 164-167.
Mitchell, J., Stanimirovic, R., Klein, B. & Vella-Brodrick, DA. )2009(. Randomized Controlled trial of a self-guided internet intervention promoting wellbeing. Compu Hum Beha. (25): 749-760.
Sin N, Lyubomirsky S. Enhancing ) 2009(. Well-Being and Alleviating Depressive Symptoms With Positive Psychology Interventions: A Practice-Friendly Meta-Analysis. Journal of Clincal Psychology. 65(5): 467-487.