اثربخشی آموزش گروهی آموزه‌های دینی بر کیفیت زندگی و مؤلفه‌های آن در زوج‌ها

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مشاوره خانواده

2 عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز

3 استاد گروه روانشناس دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

هدف از پژوهش حاضر اثربخشی آموزش گروهی آموزه‌های دینی بر کیفیت زندگی و مؤلفههای آن در زوج‌های ارجاعی به شعب شوراهای حل اختلاف شهر اهواز بود. جامعه‌ی این پژوهش شامل کلیه زوج‌های مراجعه‌کننده به شعب شوراهای حل اختلاف شهر اهواز در سال 1395 بود، که 16 زوج به صورت داوطلب انتخاب و به‌طور تصادفی به گروه‌های آزمایش و کنترل واگذار شدند، و به پرسشنامه کیفیت زندگی پاسخ دادند. طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. زوج‌های گروه آزمایش آموزه‌های دینی را طی 8 جلسه 90 دقیقه‌ای یک بار در هفته دریافت نمودند. داده‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی مانند تحلیل کوواریانس و نرم‌افزار آماری 16-SPSS تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش آموزه‌های دینی در مراحل پس‌آزمون و پیگیری موجب بهبود کیفیت زندگی و مؤلفه‌های آن در زوج‌های گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شده است، بنابراین آموزه‌های دینی نقش بسزایی در ارتقاء و افزایش کیفیت زندگی زوج‌ها دارد.
 
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Islamic instructions training on Quality Of life and it components in couples

نویسندگان [English]

  • Tayebe Fatemi nik 1
  • Mansour Sodani 2
  • Mahnaz Mehrabizadeh honarmand 3
1 counseling
2 PH.D., dept of counseling &Guidance, Shahid Chamran univrcity, ahvaz.
3 psychology
چکیده [English]

The aim of current research was the effective of religious instructions training on quality of life of couples referral to Dispute Resolution Councils Ahvaz city. The population of this research included all couples referred to Dispute Resolution Councils Ahvaz city in the 1395 year, who 16 couples were select using a voluntary sampling method and were assigned randomly into experimental and control groups, and responded to the Quality of Life Questionnaire. The design of this study was quasi - experimental of type pre-test, post-test and follow-up with control group. The experimental group couples received religious training during for 8 session, about 90 minutes, and 1 time per week. Data were analyzed using descriptive and inferential statistical methods such as covariance analysis and software the results showed. That religious instructions training in the post-test and follow-up stages influenced on quality of life of experimental group couples in comparison to control group. Therefore, religious instructions has increased role in improving the quality of life of couples.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Islamic instructions
  • quality of life
  • couple
قرآن کریم (1383). ترجمه: استاد حسین انصاریان. نشر اسوه.
شریف‌رضی (1382). نهج‌البلاغه. ترجمه: محمد دشتی. ناشر: موسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین.
ﺑﺮﻧﺸﺘﺎﻳﻦ، ﻓﻴﻠﻴﭗ و ﺑﺮﻧﺸﺘﺎﻳﻦ، ﻣﺎرﺳﻲ ﺗﻦ (2001). شناخت و درمان اختلاف‌های زناشویی. ترجمه: حمیدرضا سهرابی (1384). تهران: انتشارات رسا.
بوالهری، جعفر؛ نظیری، قاسم و زمانیان، سکینه (1391). اثربخشی رویکرد گروه درمانی معنوی بر کاهش میزان افسردگی، اضطراب و استرس در زنان مبتلا به سرطان سینه. جامعه‌شناسی زنان (زن و جامعه)، 3(1)، 85-115.
جان بزرگی، مسعود (1387). جهت‌گیری مذهبی و سلامت روان. پژوهش در پزشکی، 4 (31)، 345-350.
حیرت، عاطفه (۱۳۸۸). اثربخشی زوج درمانی اسلام محور بر سازگاری، سلامت روانی و خوش‌بینی زوجین شهر اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مشاوره خانواده، دانشکده علوم‌تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان.
سیفی گندمانی، محمدیاسین (1394). تدوین روان درمان‌گری مبتنی بر کیفیت زندگی با جهت‌گیری اسلامی و بررسی اثربخشی آن بر کیفیت زندگی، بهزیستی روان‌شناختی و بهزیستی معنوی در دانشجویان افسرده و بهنجار دانشگاه پیام نور استان چهارمحال و بختیاری. پایان‌نامه دکتری، دانشگاه پیام‌نور تهران.
طیبی، هاجر (۱۳۹5). بررسی اثربخشی درمان جامع‌نگر دینی بر اضطراب و افسردگی دانشجویان دختر با رویکردی آمیخته. پایان‌نامه دکتری روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
عرب‌بافرانی، حمیدرضا؛ کجباف، محمدباقر؛ عابدی، احمد و حبیب‌الهی، سعید (1392). اثربخشی آموزش معنویت بر سازگاری زناشویی زوجین. مطالعات اسلام و روان‌شناسی، 7(12)، 95-112.
عمرانی فرد، ویکتوریا؛ اسماعیلی نژاد، یوسف؛ مراثی، محمدرضا و داورپناه، امیرحسین (۱۳۸۸). اثربخشی مداخلات آموزش روان‌شناختی تعدیل شده بر کاهش فشار تحمیلی و ارتقاء کیفیت زندگی خانواده بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی نوع I مجلهدانشکدهپزشکیاصفهان، 27 (۱۰۰)، 574-563.
غرایی، بنفشه؛ احمدوند، افشین؛ اکبری دهقی، اشرف و زنوزیان، سعیده (1387). بررسی ارتباط سلامت روان با مذهب درونی و بیرونی در شهر کاشان. نشریه پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، 10(3)، 59-83.
غفوری، سمانه؛ مشهدی، علی و حسن‌آبادی، حسین (1392). اثربخشی روان‌درمانی معنوی مبتنی بر بخشودگی در افزایش رضایت‌مندی زناشویی و کاهش تعارضات زوجین شهر مشهد. مجله اصول بهداشت روانی، 15(1)، 45-57.
غلامی، علی (1390). اثربخشی ﻣﻌﻨﻮﯾﺖ درﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ روان زﻧﺎن ﻣﻄﻠﻘﻪ. فصلنامه مشاوره و روان‌درمانی خانواده 1(3)، 348-331.
فقیهی، علی‌نقی (1388). آموزش روان‌شناختی مبتنی بر قرآن و حدیث و بررسی تأثیرات روانی و تربیتی آن در روابط همسران. تربیت اسلامی، 2(4)، 89-130.
قائمی امیری، علی (1373). نظام حیات خانواده در اسلام. تهران: انتشارات انجمن اولیاء و مربیان.
کریم‌خانی، حسن (1391). جایگاه آموزه‌های دینی در عملکرد رفتاری دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه‌های آزاد اسلامی شهر تهران. فصلنامه پژوهش اجتماعی، 4(14)، 155-174.
کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب (1379). الفروع من الکافی. تصحیح علی‌اکبر غفّاری، تهران: دارالکتب الاسلامیة، چاپخانه حیدری.
مجلسی، محمدباقر (1389). بحارالانوار (۱۱۰ جلد). تهران، دارالکتب الاسلامیة، چاپ چهارم.
مصطفوی، سیدجواد (۱۳۸۹). بهشت خانواده (۲ جلدی). تهران: انتشارات هاتف.
مطهری، مرتضی (1375). انسان و ایمان. قم: انتشارات صدرا.
نجفی یزدی، محمد (1385). اخلاق در خانواده و تربیت فرزند. قم: نشر شکوری.
نصیری، حبیب‌الله (۱۳۸۵). بررسی روایی و پایایی مقیاس کوتاه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی و نسخه ایرانی آن. مجموعه مقالات سومین سمینار سراسری بهداشت روانی، تهران.
نوری قاسم‌آبادی، ربابه و محمدخانی، پروانه (۱۳۷۷). توان‌بخشی بنیادی: از مجموعه آموزشی برنامه آموزش مهارت‌های زندگی. معاونت پرورشی وزارت آموزش و پرورش و معاونت امور فرهنگی و پیگیری سازمان بهزیستی.
 
 
 
Alghafli, Z., Hatch, T., & Marks, L. (2014). Religion and relationships in Muslim families: A qualitative examination of devout married Muslim Couples. Religions, 5, 814–833.
Ano, G. G., & Vasconcelles, E. B (2005). Religious coping and psychological adjustment to stress: A meta-analysis. Journal of Clinical Psychology, 61, 461-480.
Barrera, T. L., Zeno, D., Bush, A. L., Barber, C. R., & Stanley, M. A. (2012). Integration religion and spirituality into treatment for late-life anxiety: Three case studies. Cognitive and Behavioral Practice, 19(2), 58-346.
Bowling, A., & Gabriel, Z. (2007). Lay theories of quality of life in older age. Cambridge Journal; Aging Society, 27, 827-848.
Campel, T. L. (2003). The effectiveness of family interventions for physical disorders. Journal of Marital and Family, 29(2), 263-281.
David, P., & Stafford, L. (2015). A relational approach to religion and spirituality in marriage. The role of couple’s religious communication in marital satisfaction. Journal of Family Issues, 36(2), 232-249.
Day, R. D., & Acock, A. (2013). Marital well-being and religiousness as mediated by relational virtue and equality. Journal of Marriage and Family, 75, 164-77.
Elison, C. G., Burdette, A. M., & Wilcox, W. B. (2010). The couple that prays together: Race and ethnicity, religion, and relationship quality among working-age adults. Journal of Marriage and Family, 72, 963-975.
Esch, L., Oudsten, B. L., & Vries, J. (2010). 71 psychometric properties of the WHOQOL- BREF quality of life assessment in women with malignant and benign breast problems. European Journal of Cancer Supplements, 8(79).
Green, M., & Elliott, M. (2010). Religion, health and psychological well-being. Journal of Religion and Health, 49, 149-163.
Hernandez, K.M., Mahoney, A., & Pargament, K.I. (2011). Sanctification of sexuality. Implications for newlyweds’ marital and sexual quality. Journal of Family Psychology, 25(5), 775-780.
Holzmon, I., & Guggenmoons, H. (1996). Quality of life and health services UK: Routledge.
Ivtzan, I., Chan, C. P., Gardner, H. E., & Prashar, K. (2013). Linking religion and spirituality with psychological wellbeing examining self-actualization meaning in life, and personal growth initiative. Journal of Religion and Health, 52, 915-929.
Koszycki, D., Raab, K., Aldosary, F., & Bradwejn, J. (2010). A multi faith spirituality based intervention for generalized anxiety disorder: A pilot randomized trial. Journal of Clinical Psychology, 66(4), 41-430.
Lian, T. C., & Geok, L. S. (2010). A study of marital conflict on measures of social support and mental health. Sunway Academic Journal, 5, 97-110.
Mahoney, A., & Cano, A. (2014). Introduction to the special section on religion and spirituality in family life: Pathways between relational spirituality, family relationships and personal well-being. Journal of Family Psychology, 28(6), 735–73.
Moritz, S., Kelly, M. T., Tracy, J. X., Tows, J., & Rickhi, B. (2011). A spirituality teaching program for depression: Qualitative findings on cognitive and emotional change. Journal of Complementary Therapies in Medicine, 19 (4), 201–207
Rocherschudlich, T. D., Papp, L. M., & Cummings, E. M. (2011). Relations between spouses’ depressive symptoms and marital conflict: A longitudinal Investigation of the role of conflict resolution styles. Journal of Family Psychology, 25(4), 531-540.
Symonds, L. L., Yang, L., Mande, M. M., Mande, L. A., Blow,  A. J., & Osuch, J. R. (2011). Using pictures to evoke spiritual feelings in breast cancer patients: Development of a new paradigm for neuroimaging studies. Journal of Religion and Health, 50, 437–46.
Trevino, K. M., Pargament, K. I., Cotton, S., Leonard, A. C., Hahn, J., & Caprini-Faigin, C. A. (2010). Religious coping and physiological, psychological, social, and spiritual outcomes in patients with HIV/AIDS: Cross-sectional and Longitudinal Findings, 14(2), 379-389.
WHOQOL Group (1998). Development of the World Health Organization WHOQOL-BREF quality of life assessment. Psychological Medicine, 28, 551-558.